Holoprosencefalie
Bij kinderen met holoprosencefalie (HPE) hebben de hersenen van de baby zich tijdens de zwangerschap (niet) helemaal verdeeld in een linker- en een rechter hersenhelft. Normaal gebeurt dat wel tijdens de zwangerschap. De oorzaak kan bijvoorbeeld een afwijking in de genen of een afwijking in de chromosomen zijn. De aandoening kan ook ontstaan door een ziekte of infectie van de moeder tijdens de zwangerschap. Soms is niet duidelijk wat de oorzaak is.
Er zijn verschillende soorten holoprosencefalie. De kenmerken kunnen per soort verschillend zijn. Hoe erg de klachten zijn, kan van persoon tot persoon anders zijn. Iemand kan alleen HPE hebben, maar soms is het één van de kenmerken van een syndroom. Dan heeft iemand ook nog andere klachten.
Kinderen met HPE kunnen een klein hoofd (microcefalie) hebben. Soms hebben ze hydrocefalus. Bij sommige kinderen is het hoofd smaller bij hun ogen. Ook zijn de ogen soms klein of heeft een baby geen ogen. Bij sommige kinderen staan de ogen dichter bij elkaar. Soms heeft een kind één oog dat midden in het gezicht zit. Kinderen zien soms minder goed. De buitenste ooghoeken kunnen naar boven staan. Ook is bij sommige kinderen de neus niet helemaal (goed) gegroeid. Of ze hebben een platte neus. Bij sommige kinderen is het gootje tussen de bovenlip en de neus breder. Sommige kinderen worden geboren met een schisis. Enkele kinderen hebben maar één voortand, in plaats van twee voortanden in hun gebit. Sommige kinderen hebben grote oren.
Sommige kinderen met HPE worden geboren met een neurale buisdefect. Soms hebben ze problemen met eten. Baby’s voelen vaak slap aan. Later kunnen hun spieren stijf worden. De meeste mensen met HPE hebben een achterstand in de ontwikkeling. Er zijn enkele kinderen die leren lopen en praten, maar andere kinderen lukt dat niet. Vaak hebben mensen met HPE een verstandelijke beperking. Ook hebben ze meestal epilepsie. Soms hebben ze een kleine lengte.
Verder kan iemand met HPE problemen hebben om het lichaam op de juiste temperatuur te houden. Ook kunnen er problemen zijn met adem halen. Of met het kloppen van het hart. Of kunnen kinderen niet of minder goed ruiken.
Bij ernstige vormen van HPE sterven kinderen meestal voor of kort na de geboorte.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
HPE
Holoprosencephaly
Arhinencephaly
Midline cleft syndrome
DeMyer sequence -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Dokters kunnen vaststellen dat het om holoprosencefalie gaat als een kind de kenmerken heeft zoals die hierboven staan met een echo of een MRI-scan van de hersenen en door DNA-onderzoek te doen.
Soms zien ze bij de 20 wekenecho tijdens de zwangerschap dat de baby holoprosencefalie heeft.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Holoprosencefalie gaat niet over. Dokters proberen met een behandeling de kenmerken minder te maken. Voor de schisis en het hydrocefalus zijn operaties mogelijk. Als een kind minder goed kan zien, kan de oogarts misschien helpen. Medicijnen kunnen helpen bij stijve spieren. Tegen de epilepsie zijn soms medicijnen mogelijk en soms andere behandelingen. De fysiotherapeut kan helpen bij het zo goed mogelijk leren bewegen. De logopedist kan helpen bij het leren praten en bij problemen met eten. Soms krijgt een kind dat moeite met eten heeft voeding door een slangetje (sonde). Soms kunnen kinderen met leerproblemen extra hulp krijgen op school of naar het speciaal onderwijs gaan.
-
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 1 op de 10.000 baby’s wordt met HPE geboren.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
HPE kan verschillende oorzaken hebben. Holoprosencefalie kan ontstaan door een afwijking in de chromosomen of door een afwijking in sommige genen. Het kan ook ontstaan als de zwangere vrouw diabetes heeft en haar bloedsuiker niet goed ingesteld is. Of als een zwangere vrouw een bepaalde infectie krijgt. Of met andere schadelijke zaken in contact komt. Soms is HPE een kenmerk van een erfelijk of aangeboren syndroom.
Soms is niet duidelijk wat de oorzaak is van holoprosencefalie. -
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, HPE kan erfelijk zijn.
Soms is HPE de enige aandoening die een kind heeft. Dan is het meestal zo dat een kind de afwijking in het gen erft van één van de ouders. Dan is HPE autosomaal dominant erfelijk. Bij heel weinig kinderen gaat het om autosomaal recessieve erfelijkheid of X-gebonden erfelijkheid.
Soms is HPE een deel van een erfelijk syndroom. Deze syndromen zijn meestal autosomaal dominant of autosomaal recessief erfelijk. Soms komt HPE door een afwijking in de chromosomen. Voorbeelden zijn trisomie 13, trisomie 18 of Smith-Lemli-Optiz syndroom.Soms heeft HPE een niet-erfelijke oorzaak of is de oorzaak niet bekend.
-
Kinderwens
Hebben jullie kans op (nog) een kind met HPE en willen jullie een kind? Dan hebben jullie verschillende keuzes. Je kunt erover praten met je dokter. Als het nodig is kan hij of zij je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Of embryoselectie (PGT) mogelijk is voor HPE kun je met je dokter bespreken.
-
Meer info voor patiënten
- KinderneurologieInformatie geschreven door een kinderneuroloog
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels over holoprosencefalie als het geen kenmerk is van een syndroom
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels over de verschillende typen holoproscenfalie, met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
- Mariana heeft holoprosencefalieHaar moeder vertelt wat dat betekent voor haar dochter. Haar moeder wil dat de aandoening meer bekend wordt. Engels filmpje.
-
Meer info voor artsen
- Orphanet
- GeneReviewsOverzicht van syndromale en niet-syndromale typen van holoprosencefalie
-
Expertisecentra
-
- UMC Utrecht Expertisecentrum voor Complexe Epilepsie
- UMC Utrecht
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 5555
- info@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- AECO - Amsterdam UMC Expertisecentrum Ontwikkelingsstoornissen
- Kinderpolikliniek Klinische Genetica
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 8000
- Orpha.net Expertlink
-
- ENCORE - Expertisecentrum Erfelijke Neuro-Cognitieve Ontwikkelingsstoornissen Rotterdam, Erasmus MC
- Afdeling Algemene Kindergeneeskunde
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 703 6146
- secretariaatalkg@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Maastricht UMC+-Kempenhaeghe Academisch Centrum voor Epilepsie
- Maastricht UMC+
- P. Debyelaan 25
- 6229 HX MAASTRICHT
- +31 (0)43 387 6543
- Orpha.net Expertlink
-
- Maastricht UMC+-Kempenhaeghe Academisch Centrum voor Epilepsie
- Kempenhaeghe
- Sterkselseweg 65
- 5591 VE HEEZE
- +31 (0)40 227 9022
- info@kempenhaeghe.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Zwangerschapsgerelateerde Aandoeningen
- Polikliniek Verloskunde - GeboorteHuis Leiden
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 0900
- verloskunde@lumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Aangeboren Ontwikkelingsstoornissen
- Sectie Klinische Genetica
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 3946
- erfelijkheid@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Juliana Kinderziekenhuis
- Els Borst-Eilersplein 275
- 2545 AA DEN HAAG
- +31 (0)70 210 0000
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Reinier de Graaf Gasthuis
- Reinier de Graafweg 5
- 2625 AD DELFT
- +31 (0)15 260 3060
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Endocriene en Bot Stoornissen
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Hypofyseaandoeningen
- Radboudumc
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 1111
- Orpha.net Expertlink
-
- UMCG Expertisecentrum voor Hypofyseaandoeningen
- Afdeling Endocrinologie en Diabetes
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 4697
- Orpha.net Expertlink
-
- Erasmus MC Expertisecentrum voor Endocriene Aandoeningen
- Polikliniek Endocrinologie
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0570
- poli.endocrinologie@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht-NKI-AvL Expertisecentrum voor Endocriene Tumoren
- Polikliniek Endocriene Oncologie
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 6308
- poli-oncologie@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Zeldzame Endocriene Aandoeningen
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht-NKI-AvL Expertisecentrum voor Endocriene Tumoren
- Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
- Plesmanlaan 121
- 1066 CX AMSTERDAM
- +31 (0)20 512 9111
- Orpha.net Expertlink
-