Erfelijk of niet?

Niet alle ziektes zijn erfelijk. Sommige ziektes krijg je door een infectie of doordat er in je lichaam iets niet goed werkt, of door iets anders. Artsen weten niet altijd wat de oorzaak van een ziekte is. Soms komt de ziekte door een foutje in een gen. Als zo’n foutje van ouder op kind kan worden doorgegeven, noemen we het een erfelijke ziekte. Vaak zijn er dan meer mensen in één familie die dezelfde ziekte krijgen.

Het kan ook zo zijn dat een nieuw foutje in een gen ontstaat tijdens de groei van een baby in de buik. De baby heeft dit dan niet van zijn ouders gekregen. Maar als de baby opgroeit en zelf kinderen krijgt, kan hij of zij dat foutje wel weer doorgeven aan zijn of haar kinderen. Ook dat noemen we een erfelijke ziekte.

Als meerdere personen in een familie een ziekte hebben, gaat het niet altijd om een erfelijke ziekte. Het kan ook zijn dat meerdere familieleden toevallig dezelfde ziekte hebben, omdat de ziekte vaak voorkomt. 

Als er een erfelijke ziekte in de familie zit, betekent dat niet dat álle familieleden de ziekte krijgen. Dat hangt af van de manier waarop de aandoening kan worden doorgegeven van ouder op kind. Er zijn verschillende manieren van overerving. Je leest er hier meer over. 

Bij een aantal erfelijke aandoeningen geldt dat je ze alleen krijgt als er meer aan de hand is. Je wordt bijvoorbeeld ziek als je een foutje in een gen hebt én ongezond leeft. Lees er hier meer over. 

Is er iemand in de familie met een foutje in een gen dat een erfelijke ziekte kan veroorzaken? Dan kun je soms DNA-onderzoek laten doen. Een erfelijkheidsarts (klinisch geneticus) kan daar meer informatie over geven. Bijvoorbeeld over de kenmerken van de ziekte en over de kans dat je de ziekte krijgt. En of je de ziekte door kunt geven aan (toekomstige) kinderen. De erfelijkheidsarts kan ook vertellen hoe het zit met andere familieleden: of zij de ziekte ook kunnen hebben of krijgen. 

Twijfel je of een ziekte in jouw familie erfelijk is? Dan kun je dat eerst met je huisarts bespreken.

Wij hebben over heel veel ziektes informatie op onze website. Heb je een ziekte (in de familie) en wil je weten of die erfelijk is? Typ dan de naam van deze ziekte in het vak 'zoek op een ziekte of ander onderwerp' bovenaan deze pagina. Of kijk in deze lijst.  

Staat de ziekte die je zoekt er niet bij en wil je weten of die erfelijk is? Of heb je een andere vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20) (Mail) ons.

Update-datum: 28 november 2023