Autosomaal recessieve polycysteuze nierziekte (ARPKD)
Iemand met autosomaal recessieve polycysteuze nierziekte (ARPKD) heeft heel veel kleine cysten in de nieren. Cysten zijn holtes die gevuld zijn met vocht. Ze kunnen het gezonde weefsel van de nieren wegduwen. Dan gaan de nieren steeds minder goed werken. De oorzaak is een afwijking in een gen.
Bij ARPKD ontstaan er voor de geboorte vaak al cysten. Dit zorgt ervoor dat de nieren groter zijn dan anders. Bij sommige baby’s met ARPKD zijn de longen niet goed ontwikkeld. Zij kunnen na de geboorte problemen met ademhalen hebben. Soms overlijden baby’s hieraan.
Baby’s met ARPKD hebben vaak moeite met drinken. Kinderen kunnen veel dorst hebben en vaak moeten plassen. Ook kan hun buik dikker zijn. Soms hebben ze een hoge bloeddruk of zijn ze veel moe. Verder kunnen kinderen ontstekingen hebben in de galwegen. Soms ontstaan er ook cysten in de lever.
Bij veel kinderen gaan de nieren steeds minder goed werken. Soms gaat de werking van de nieren langzamer achteruit.
Er zijn meer aandoeningen waarbij iemand cysten in de nieren heeft. Bijvoorbeeld autosomaal dominante polycysteuze nierziekte (ADPKD). Soms zijn cystenieren onderdeel van een syndroom. Voorbeelden daarvan zijn: tubereuze sclerose complex, syndroom van Von Hippel-Lindau, Zellweger spectrum stoornis, trisomie 13, trisomie 18, down syndroom en Potter sequentie.
Autosomaal recessieve polycysteuze nierziekte is één van de erfelijke ziekten van de trilharen.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Cystenieren
Juveniele polycysteuze nierziekte
Autosomal recessive polycystic kidney disease
Cystic kidney
PKD
Polycystic Kidney Disease -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Artsen kunnen soms met de 13-wekenecho of de 20-wekenecho voor geboorte zien of een baby niercysten heeft. Na de geboorte kunnen artsen aan ARPKD denken als iemand de kenmerken heeft zoals die hierboven staan. Met een echo van de nieren en met DNA-onderzoek kunnen ze de aandoening vaststellen.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Je kunt niet genezen van ARPKD. Met een behandeling proberen artsen de klachten minder te maken.
Als er problemen met ademhalen zijn, dan kan het kind beademd worden met een apparaat. De kindernefroloog (een arts die veel weet van de nieren) controleert regelmatig de nieren. Sommige kinderen hebben extra voedingsstoffen nodig. Als er problemen met eten zijn, krijgen kinderen soms voeding door een slangetje (sonde). Voor een hoge bloeddruk kunnen kinderen medicijnen krijgen en/of minder zout eten. Als de nieren niet meer werken, is nierdialyse mogelijk of soms een transplantatie met een donornier.
-
Hoe vaak komt het voor?
ARPKD komt bij ongeveer 1 tot 2 op 40.000 mensen voor.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak is een afwijking in het PKHD1-gen. Dit gen ligt op chromosoom 6, op de korte (p) arm op plek 12.3. tot 12.2 (6p12.3-p12.2).
We weten nog niet hoe de afwijking in dit gen tot de klachten van de aandoening leidt.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, autosomaal recessieve polycysteuze nierziekte is erfelijk. Je kunt de aandoening krijgen als je van beide ouders de afwijking in het gen krijgt. ARPKD is autosomaal recessief erfelijk.
-
Kinderwens
Heb je kans op een kind met ARPKD en wil je een kind? Dan heb je verschillende keuzes. Je kunt het bespreken met je arts. Als het nodig is, dan kan je arts je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Je kunt bij je arts informeren of embryoselectie (PGT) mogelijk is bij ARPKD.
-
Meer info voor patiënten
- Nierpatiënten Vereniging NederlandVan en voor mensen met chronische nierschade, hun naasten en nierdonoren
- ARPKDInformatie van nieren.nl, een website van de Nierstichting en de NVN
- Erfelijke nieraandoeningen (Cyberpoli)Informatie, filmpjes en je kunt vragen stellen aan een aantal deskundigen. Cyberpoli is bedoeld voor jongeren van 13 tot 26 jaar en voor hun ouders, broers en zussen
- Huisartsenbrochure Cystenieren ADKPD (2017)Op pagina 15 en 16 informatie over autosomaal recessieve polycysteuze nierziekte
- Filmpje: wat zijn cystenieren?Over de verschijnselen en behandeling. Animatie van de NIerstichting
- Filmpje: Hoe werkt erfelijkheid?Klinisch geneticus Van Eerde vertelt over de erfelijkheid van nierziekten en de redenen om DNA-onderzoek te doen
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels over ARPKD en ADPKD
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels, met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
-
Meer info voor artsen
- Huisartsenbrochure Cystenieren ADKPD (2017)Op pagina 15 en 16 informatie over autosomaal recessieve polycysteuze nierziekte
- Orphanet
- GeneReviews
-
Expertisecentra
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Zeldzame Nierziekten
- Afdeling Kindernefrologie
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 4415
- secretariaat.vkkg@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMCG Expertisecentrum voor Erfelijke Nierziekten
- UMCG - Universitair Medisch Centrum Groningen
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 6161
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht Expertisecentrum voor Erfelijke en Aangeboren Nier- en Urinewegaandoeningen
- Polikliniek Genetica
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 3800
- erfadv@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Erasmus MC Expertisecentrum voor Zeldzame Ziekten van Nieren en Urinewegen
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Mannelijke Onvruchtbaarheid
- Afdeling Voortplantingsgeneeskunde
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 6644
- Orpha.net Expertlink
-
-
Updatedatum
11 april 2024