Heb ik kans om drager te zijn?

Ieder mens is drager van de aanleg voor enkele erfelijke ziektes. Dat betekent dat je een afwijking in een gen hebt voor bepaalde ziektes. Meestal merk je daar zelf niets van. Pas als jij en je partner (of: andere biologische ouder) de aanleg voor dezelfde erfelijke ziekte hebben, kan ieder kind van jullie allebei de erfelijke aanleg erven. Geven jullie allebei deze erfelijke aanleg door? Dan krijgt dit kind de ziekte. Dit is zo bij ziektes die autosomaal recessief erfelijk zijn
Ook van ziektes die X-gebonden erfelijk zijn, hoef je zelf niks te merken. Maar je kind kan wel ziek worden.

Beide partners drager

Als jij en je partner drager zijn van dezelfde ziekte die autosomaal recessief erfelijk is, heeft elk kind een kans van 1 op 4 (25%) op deze ziekte. Er is ook een kans van 1 op 2 (50%) dat een kind drager is. Er is een kans van 1 op 4 (25%) dat een kind geen drager is en de ziekte niet heeft. Deze kansen gelden voor iedere zwangerschap.

Bij ongeveer 1 op de 100 paren zijn allebei de partners drager van dezelfde ziekte die autosomaal recessief erfelijk is. Vaak ontdekken ouders dit pas als hun kind zo’n ziekte heeft.

Grotere kans op dragerschap

Zit er zo’n recessieve ziekte in jouw familie? Of weet je dat iemand in jouw familie drager is? Dan kun je soms meer kans hebben op het krijgen van een kind met deze erfelijke ziekte. Die kans is ook groter als je een partner hebt die uit dezelfde familie komt, bijvoorbeeld een (verre) nicht of neef.

De kans op een kind met zo’n ziekte is ook groter als jij, je partner en/of jullie voorouders:

uit de (vroegere) malariagebieden komen: Afrika, Suriname, Antillen, landen rondom Middellandse Zee (bijvoorbeeld Turkije of Marokko), Zuidoost-Azië of het Midden-Oosten
oorspronkelijk uit hetzelfde dorp komen, waar bepaalde erfelijke ziektes vaker voorkomen (bijvoorbeeld Bunschoten-Spakenburg, Urk of Volendam)
van Joodse afkomst/achtergrond zijn en oorspronkelijk uit Oost-Europa komen (Ashkenazi)

Dragerschapstest

Hebben jij en je partner mogelijk meer kans om drager te zijn? En denken jullie er over na om zwanger te worden? Dan kun je dit bespreken met de huisarts. De huisarts kan jullie soms verwijzen naar een erfelijkheidsarts (klinisch geneticus). Deze klinisch geneticus kan een dragerschapstest doen.

Kijk voor meer informatie bij waar kan ik een dragerschapstest doen?

Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A) (Mail) ons.

Updatedatum: 17 juli 2025