Cornelia de Lange syndroom
Mensen met Cornelia de Lange syndroom (CdLS) lijken meer op elkaar dan op hun familie. Ze hebben meestal dezelfde kenmerken in hun gezicht. Ook hebben ze vaak een kleine lengte, veel haren op hun lichaam en afwijkingen aan hun armen en/of benen. De oorzaak van CdLS is een afwijking in een gen. De kenmerken en de ernst daarvan kunnen bij iedereen verschillend zijn.
Ze hebben vaak een klein hoofd (microcefalie). Hun wenkbrauwen zijn gebogen en lopen vaak in elkaar over. Ook hebben ze vaak lange wimpers. Mensen met Cornelia de Lange syndroom hebben een korte neus waarvan het puntje naar boven wijst. Hun oren zitten vaak lager aan hun hoofd vast. Ze kunnen een dunne bovenlip hebben en hun mondhoeken kunnen naar beneden wijzen. De tanden kunnen kleiner zijn dan normaal en verder uit elkaar staan.
Sommige baby’s met Cornelia de Lange syndroom hebben moeite met drinken. Maar als ze ouder worden gaat dat vaak beter. Vaak hebben kinderen een kleinere lengte dan andere kinderen van hun leeftijd. Ook doen ze er vaak langer over om te leren lopen. De meeste kinderen praten in korte zinnen. Ze hebben meestal een verstandelijke beperking. Maar soms is er niks aan de hand met de intelligentie. Sommige kinderen horen minder goed. En sommigen zijn bijziend of kijken scheel. Er zijn mensen die kenmerken hebben die lijken op autisme spectrum stoornis. Sommige kinderen maken steeds dezelfde bewegingen. Enkelen hebben epilepsie.
Bij CdLS is vaak iets aan de hand met de armen en/of benen. Kinderen hebben soms kleinere handen en soms missen ze vingers. Ook komt het voor dat ze een bot missen in hun onderarm. Normaal heeft iemand daar 2 botten. Soms hebben ze kleine voeten en zitten sommige tenen aan elkaar vast (syndactylie). Vooral op het gezicht, de oren, armen en rug hebben met mensen met dit syndroom meestal meer haren dan normaal.
Soms zijn er problemen met het hart, bijvoorbeeld een gaatje tussen de boezems (ASD) of kamers van het hart (VSD) of een smallere longslagader. Een enkele keer heeft iemand hernia diafragmatica. Verder is soms de uitgang naar de maag smaller. De meeste kinderen hebben last van verstopping. Soms stroomt de plas terug van de blaas naar de nieren. Bij jongens zijn vaak de zaadballen niet ingedaald (cryptorchisme) of ze hebben hypospadie. Bij meisjes kan de baarmoeder een andere vorm hebben.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen
CdLS
Brachman-de Lange syndroom
Cornelia de Lange syndrome
Brachman-de Lange syndrome -
Hoe wordt het vastgesteld?
Dokters weten zeker dat een kind CdLS heeft, als hij of zij kenmerken heeft zoals die hierboven staan en/of door DNA-onderzoek te doen.
Soms kan Cornelia de Lange syndroom worden vastgesteld met EpiSign-onderzoek. -
Is er een behandeling?
Het Cornelia de Lange syndroom gaat niet over. Kinderen en volwassenen met Cornelia de Lange syndroom komen bij verschillende specialisten. Die proberen met de behandeling de klachten minder te maken. En ze proberen ervoor te zorgen dat een iemand zich zo goed mogelijk ontwikkelt.
Op de website van CdLS World staat informatie over de begeleiding en behandeling.
-
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 1 tot 3 van de 30.000 mensen heeft Cornelia de Lange syndroom.
-
Wat is de oorzaak?
De oorzaak van CdLS is een afwijking in een gen. Er zijn verschillende afwijkingen in een gen die de oorzaak kunnen zijn van CdLS.
Bij de meeste mensen gaat het om een afwijking in het NIPBL-gen. Soms gaat het om een afwijking in het SMC1A-gen, het SMC3-gen, het RAD21-gen, het BRD4-gen, het HDAC8-gen of het ANKRD11-gen.Bij sommige mensen met CdLS is geen afwijking gevonden in één van die genen. Dat kan komen omdat bij sommige mensen de afwijking in het gen niet in alle cellen zit; dat heet mozaïcisme. Mogelijk kan de afwijking in het gen dan niet in cellen van het bloed worden gevonden, maar alleen in andere cellen.
En misschien zijn nog niet alle afwijkingen in genen voor dit syndroom gevonden. -
Is het erfelijk?
Ja, CdLS is erfelijk.
Maar bijna altijd ontstaat CdLS door een afwijking in een gen dat iemand niet van de ouders geërfd heeft. De nieuwe afwijking is bij die persoon zelf ontstaan.
Maar iemand met CdLS kan het gen met de afwijking wel weer aan de kinderen doorgeven. Dus dan is deze ziekte erfelijk. Dat kan op 2 manieren. Meestal kan iemand dit syndroom erven als één van de ouders de afwijking in het gen heeft. Dit heet autosomaal dominante overerving. Soms wordt dit syndroom doorgegeven op een X-gebonden manier. -
Kinderwens
Heb je kans op een kind met CdLS en wil je een kind? Dan heb je misschien verschillende keuzes. Je kunt erover praten met je dokter. Die kan je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Soms is embryoselectie (PGT) mogelijk voor Cornelia de Lange syndroom. Wil je misschien embryoselectie (PGT) laten doen? Dan kun je dat met een gynaecoloog of erfelijkheidsarts bespreken. Deze arts kan je verwijzen naar PGT Nederland. De artsen van PGT Nederland kunnen je vertellen of PGT voor jullie mogelijk is.
-
Meer info voor patiënten
- CdLS WorldInformatie lotgenotencontact in het Nederlands en 9 andere talen
- Cornelia de Lange syndroomInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Kinderneurologie Informatie geschreven door een kinderneuroloog
- Huisartsenbrochure Cornelia de Lange syndroom (2016) Bij deze brochure horen apart te downloaden brieven voor: huisarts patiënt
- Ikhebdat.nlInformatie voor kinderen
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels
- Genetics and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
- Filmpjes over de kenmerken van CdLSDoor dr. Paul Bolin. Engels gesproken, niet ondertiteld. Uit 2015
-
Meer info voor artsen
- Cornelia de Lange syndroomInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Cornelia de Lange syndroom (mei 2017)Samenvatting van een referaat in het kader van de AVG-opleiding en de opleiding Klinische Genetica ErasmusMC
- Huisartsenbrochure Cornelia de Lange syndroom (2016) Bij deze brochure horen apart te downloaden brieven voor: huisarts patiënt
- Orphanet
- GeneReviews
- Cornelia de Lange syndromeInformatie van het ERKNet (European Rare Kidney Disease Reference Network)
-
Expertisecentra
- Expertisecentra specifiek voor deze aandoening:
-
- AECO - Amsterdam UMC Expertisecentrum Ontwikkelingsstoornissen
- Kinderpolikliniek Klinische Genetica
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 8000
- Orpha.net Expertlink
- De expertisecentra hieronder richten zich op de groep van aandoeningen waar de aandoening onder valt, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen:
-
- LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Endocriene en Bot Stoornissen
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- ENCORE - Expertisecentrum Erfelijke Neuro-Cognitieve Ontwikkelingsstoornissen Rotterdam, Erasmus MC
- Afdeling Algemene Kindergeneeskunde
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 703 6146
- secretariaatalkg@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht Expertisecentrum voor Skeletmalformaties & Mobility Clinic
- Polikliniek Kinderorthopedie
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 756 7470
- kinderORSK@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Aangeboren Ontwikkelingsstoornissen
- Sectie Klinische Genetica
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 3946
- erfelijkheid@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Juliana Kinderziekenhuis
- Els Borst-Eilersplein 275
- 2545 AA DEN HAAG
- +31 (0)70 210 0000
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Reinier de Graaf Gasthuis
- Reinier de Graafweg 5
- 2625 AD DELFT
- +31 (0)15 260 3060
- Orpha.net Expertlink
-
- Expertisecentrum voor Aangeboren Hand en Arm Afwijkingen
- Afdeling Plastische, Reconstructieve en Handchirurgie
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 703 6393
- cranio@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
Updatedatum
12 augustus 2025