Cryptorchisme (niet-ingedaalde teelbal)
Cryptorchisme is dat één of beide zaadballen niet in de balzak zit(ten). We noemen het ook wel niet-ingedaalde teelballen. Meestal gaan de zaadballen vanzelf in de balzak zitten binnen enkele maanden na de geboorte.
Als de zaadballen niet in de balzak zitten, kunnen mannen minder vruchtbaar zijn. Ook hebben zij meer kans op zaadbalkanker.
Als de zaadbal door een operatie naar de balzak is verplaatst, neemt de vruchtbaarheid toe. Door de operatie kan de kans op zaadbalkanker misschien iets kleiner worden, maar de kans erop wordt niet nul.
Soms is cryptorchisme één van de kenmerken van bijvoorbeeld een syndroom of erfelijke aandoening.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Undescended testicle
Undescended testes
Cryptorchidism
Niet ingedaalde zaadballen
Cryptorchidisme -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Dokters kunnen cryptorchisme vaststellen als zij een zaadbal niet kunnen voelen in de balzak.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Meestal verplaatsen de zaadballen zich binnen enkele maanden na de geboorte vanzelf naar de balzak. Als dit niet gebeurt, kunnen dokters een operatie doen.
-
Hoe vaak komt het voor?
Eén zaadbal die niet naar de balzak is gegaan, komt voor bij ongeveer 1 op de 100 (1%) jongens. Van deze baby’s hebben ongeveer 15 op de 100 (15%) twee zaadballen die niet in de balzak zitten.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
Normaal gaan rond de 25ste week van de zwangerschap de zaadballen vanuit de liezen in de richting van de balzak. Rond de tijd dat de baby geboren wordt, zitten de meeste zaadballen in de balzak. Soms duurt het na de geboorte nog een paar maanden totdat ze helemaal in de balzak zitten.
Bij cryptochisme gaan één of beide zaadballen niet naar de balzak.
We weten niet hoe dit precies komt. Maar waarschijnlijk spelen erfelijke aanleg samen met bepaalde zaken er een rol bij.
Voorbeelden van die zaken zijn:
- de baby is te vroeg geboren
- de baby weegt bij de geboorte minder dan andere baby’s
- cryptorchisme komt vaker in de familie voor
- de moeder heeft tijdens de zwangerschap gerookt of alcohol gedronken
- vader of moeder is in contact geweest met bepaalde soorten bestrijdingsmiddelen (gewasbeschermingsmiddelen of pesticiden) -
Is deze ziekte erfelijk?
Cryptorchisme is waarschijnlijk multifactorieel erfelijk. Dit betekent dat erfelijke aanleg samen met omgevingsfactoren ervoor zorgen dat iemand de aandoening kan krijgen. Omdat we niet precies weten hoe cryptorchisme ontstaat, is het moeilijk om te voorspellen of een jongen cryptorchisme krijgt. .
Cryptorchisme is soms een kenmerk van een erfelijke aandoening. Dan bepaalt deze aandoening de manier van erfelijk zijn.
-
Kinderwens
Als er één zaadbal niet in de balzak zit, kunnen veel mannen vader worden. Maar als beide zaadballen niet in de zaadballen zitten, zijn mannen minder vruchtbaar.
-
Meer info voor patiënten
- Niet ingedaalde zaadbalInformatie van het UMC Groningen
- Niet ingedaalde teelbalInformatie van de Nederlandse Vereniging voor Urologie
- KinderneurologieInformatie geschreven door een kinderneuroloog, met een afbeelding van onvoldoende en onjuist ingedaalde zaadballen
- Filmpje over niet ingedaalde teelbalKinderuroloog dr. Dik legt uit wat het is en geeft informatie over de behandeling
- KidsHealthInformatie in het Engels voor ouders
-
Meer info voor artsen
- Startpagina richtlijn Niet scrotale testis (NST) Multidisciplinaire richtlijn uit 2012 en beslissingsanalyse
- Cryptorchidism, unilateral of bilateral (OMIM)
- Cryptorchidism (StatPearls)Informatie van de National Library of Medicine
-
Expertisecentra
De minister van VWS heeft alleen voor zeldzame ziekten expertisecentra aangewezen. Cryptorchisme is niet zeldzaam.
-
Updatedatum
7 maart 2023