Eierstokkanker
Eierstokkanker is kanker aan één of beide eierstokken. De erfelijke vorm van eierstokkanker wordt veroorzaakt door een verandering in het DNA (erfelijk materiaal). Bij ongeveer 10% van de vrouwen met eierstokkanker, wordt een erfelijke aanleg gevonden. Bijna iedere vrouw met eierstokkanker komt in aanmerking voor erfelijkheidsonderzoek.
Eierstokkanker kan in de eierstokken ontstaan, maar ook in de eileiders.
Eierstokkanker komt het meeste voor bij vrouwen tussen de 55 en de 80 jaar. Maar het kan ook op veel jongere leeftijd voorkomen, bijvoorbeeld op tienerleeftijd.
De belangrijkste vormen van erfelijke aanleg voor eierstokkanker zijn:
- Borst- en eierstokkanker (BRCA). Bij BRCA1 heeft iemand 30 tot 60% kans op eierstokkanker en bij BRCA2 5 tot 20% kans op eierstokkanker.
- Lynch syndroom. Vrouwen met dit syndroom hebben een licht verhoogd risico op eierstokkanker.
- RAD51C, RAD51D en BRIP1. Veranderingen in deze genen geven een licht verhoogd risico op eierstokkanker. Het risico is hoger als in de familie vaker eierstokkanker bij directe familieleden is voorgekomen (bijvoorbeeld bij zussen en/of moeder).
Er zijn ook andere erfelijke syndromen waarbij eierstokkanker voorkomt, zoals bijvoorbeeld Peutz-Jeghers syndroom, Li-Fraumeni syndroom of Cowden syndroom.
Eierstokkanker wordt vaak pas ontdekt als het in een gevorderd stadium is. In een laag stadium heeft iemand vaak weinig tot geen klachten. Bij een gevorderd stadium kun je last hebben van buikpijn, een opgeblazen gevoel en een dikker wordende buik, of vermoeidheid. Maar deze klachten kunnen ook een andere oorzaak hebben.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Eierstokkanker, erfelijke
Familial ovarian cancer
Hereditary ovarian cancer
Erfelijke eierstokkanker -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een arts kan vermoeden dat het om eierstokkanker gaat, als een vrouw bovenstaande kenmerken heeft. De diagnose kan meestal met lichamelijk onderzoek, onderzoek van het bloed, weefselonderzoek en een echo worden gesteld. Soms kan met genetisch onderzoek de erfelijke aanleg voor eierstokkanker worden bevestigd. Er wordt dan naar afwijkingen in verschillende genen gezocht.
Maar een erfelijke aanleg voor eierstokkanker wordt niet altijd gevonden. Dat komt omdat nog niet alle erfelijke factoren bekend zijn.
Alleen als er in een familie erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker, het Lynch syndroom of een ander erfelijk syndroom met aanleg voor kanker is vastgesteld, is DNA-onderzoek bij gezonde familieleden mogelijk. Daarmee is vast te stellen of je de erfelijke aanleg ook hebt. -
Is er behandeling voor deze ziekte?
De behandeling van eierstokkanker bestaat vaak uit een operatie, chemotherapie, doelgerichte therapie of een combinatie van deze behandelingen.
Meestal worden de eierstokken verwijderd. Soms is het ook nodig om de baarmoeder en de vetlaag die over de darmen ligt weg te halen.
Regelmatig kiezen vrouwen met een verhoogde kans op eierstokkanker ervoor om hun eierstokken en/of eileiders preventief te laten verwijderen. Dit maakt de kans op eierstokkanker een heel stuk kleiner. -
Hoe vaak komt het voor?
In Nederland krijgen ongeveer 1400 vrouwen per jaar eierstokkanker. Bij ongeveer 10% van die vrouwen speelt erfelijke aanleg een belangrijke rol.
Bijna iedere vrouw met eierstokkanker komt in aanmerking voor erfelijkheidsonderzoek. Er wordt dan naar afwijkingen in verschillende genen gezocht.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Erfelijke aanleg voor eierstokkanker kan worden veroorzaakt door verschillende veranderingen in het erfelijk materiaal (DNA). Nog niet alle veranderingen en manieren van overerven zijn bekend.
Niet alle vrouwen met de erfelijke aanleg krijgen ook eierstokkanker.
Bij ongeveer 5 tot 15 op de 100 (5-15%) vrouwen met eierstokkanker, speelt erfelijke aanleg een belangrijke rol. De oorzaak is dan vaak een verandering in het BRCA1-gen of het BRCA2-gen. Deze verandering maakt ook de kans op borstkanker groter. Ook vrouwen met het Lynch syndroom en vrouwen met een mutatie in het RAD51C-gen, het RAD51D-gen of het BRIP1-gen hebben een grotere kans op eierstokkanker.
BRCA-1, BRCA-2, RAD51C, RAD51D, BRIP1 en het Lynchsyndroom zijn autosomaal dominant erfelijk .
Er zijn ook andere erfelijke syndromen waarbij eierstokkanker voorkomt, zoals bijvoorbeeld Peutz-Jeghers syndroom, Li-Fraumeni syndroom of Cowden syndroom. -
Kinderwens
Heb jij een erfelijke aanleg voor eierstokkanker en wil je graag kinderen? Je hebt dan verschillende mogelijkheden.
Je kunt in aanmerking komen voor onderzoek tijdens de zwangerschap en embryoselectie (PGT). Bespreek met je arts wat er in jouw geval mogelijk is.
Door de vragen in deze keuzehulp te beantwoorden, krijg je je gevoelens en gedachten op een rijtje. De antwoorden kun je printen en gebruiken in het gesprek met je partner, dokter en/of hulpverlener.
Sta je voor de keuze om je eierstokken preventief te laten verwijderen, en heb je een kinderwens? Bespreek dit dan met je arts. -
Meer info voor patiënten
- BRCA1Informatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic BRCA1Gemaakt door erfelijkheidsartsen
- BRCA2Informatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic BRCA2Gemaakt door erfelijkheidsartsen
- Eierstokkanker en RAD51C genmutatiesInformatie geschreven door erfelijkheidsartsen
- Eierstokkanker en RAD51D genmutatiesInformatie geschreven door erfelijkheidsartsen
- Eierstokkanker en BRIP1 genmutatiesInformatie geschreven door erfelijkheidsartsen
- Erfelijke aanleg voor kanker in de familieHeb jij eierstokkanker door een erfelijke aanleg? Dan hebben sommige van jouw familieleden deze aanleg misschien ook. Kijk wat Lina en haar broers deden toen duidelijk werd dat Lina een erfelijke aanleg voor kanker had.
- Olijf Netwerk voor vrouwen met gynaecologische kanker
- EierstokkankerInformatie van kanker.nl
- Erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkankerInformatie van kanker.nl
- Verwijscriteria bij (mogelijke) erfelijke aanleg voor borst- en eierstokkanker
- Informatiefilms erfelijke borst- of eierstokkanker
- Kanker en erfelijkheid: hoe vertel ik het mijn familie? Brochure
- Zo'n start wil ik niet voor mijn kindInterview
- Ik merk dat vriendinnen het niet meteen begrijpenInterview
- Ik wilde zelf beslissen of en wanneer ik me liet testenInterview
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
-
Meer info voor artsen
- Verwijscriteria Eierstokkanker
- BRCA1/2-geassocieerd mamma/ovariumcarcinoomRichtlijnen VKGN-STOET
- Ovarium/tubacarcinoomRichtlijnen VKGN-STOET
- Familiair mammacarcinoom en/of ovarium/tubacarcinoomRichtlijnen VKGN-STOET
- RAD51C, RAD51D, BRIP1, PALB2, ATM en BARD1-geassocieerd verhoogd risico op mamma- en/of ovariumcarcinoomRichtlijnen VKGN-STOET
- BRCA1Informatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic BRCA1Gemaakt door erfelijkheidsartsen
- BRCA2Informatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic BRCA2Gemaakt door erfelijkheidsartsen
- Eierstokkanker en RAD51C genmutatiesInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Eierstokkanker en RAD51D genmutatiesInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Eierstokkanker en BRIP1 genmutatiesInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Richtlijn Erfelijke en familiair ovariumcarcinoomFederatie Medisch Specialisten
- Borst- en/of eierstokkanker Hoog-, middel- en laagrisicogenen voor borst- en eierstokkanker. National Cancer Institute (VS)
- Breast-ovarian cancer (BROVCA) OMIM
- Breast-ovarian cancer Orphanet
- BRCA1- and BRCA2-Associated Hereditary Breast and Ovarian Cancer GeneReviews
-
Expertisecentra
- Expertisecentra specifiek voor deze aandoening:
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Erfelijke Kanker
- Sectie Klinische Genetica
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 3946
- erfelijkheid@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Erfelijke Kanker
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Academisch Borst- en Ovariumkankercentrum
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMCG Expertisecentrum voor Familiaire Borst- en Eierstokkanker
- UMCG - Universitair Medisch Centrum Groningen
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 6161
- Orpha.net Expertlink
-
- Centrum voor Erfelijke Kanker
- Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
- Plesmanlaan 121
- 1066 CX AMSTERDAM
- +31 (0)20 512 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- Familiair en Erfelijk Borstkanker Centrum
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
- De expertisecentra hieronder richten zich op de groep van aandoeningen waar de aandoening onder valt, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen:
-
- Amsterdam UMC-NKI-AvL Centrum Gynaecologische Oncologie Amsterdam
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC-NKI-AvL Centrum Gynaecologische Oncologie Amsterdam
- Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
- Plesmanlaan 121
- 1066 CX AMSTERDAM
- +31 (0)20 512 9111
- Orpha.net Expertlink