Congenitale neutropenie
Bij congenitale neutropenie is er iets mis met de afweer. De oorzaak is een afwijking in de genen. Je afweer beschermt je tegen ziekteverwekkers. Die kunnen soms voor infecties zorgen. Ziekteverwekkers zijn bijvoorbeeld bacteriën, virussen, schimmels of parasieten.
In ons bloed zitten verschillende soorten bloedcellen: rode bloedcellen, bloedplaatjes en witte bloedcellen. Rode bloedcellen brengen zuurstof naar de organen. Bloedplaatjes zorgen voor het stollen van het bloed als je een wondje hebt. Witte bloedcellen zijn belangrijk voor de afweer. Bij congenitale neutropenie heb je te weinig van een bepaald type witte bloedcellen in het bloed: de neutrofielen. Daarom heeft iemand met congenitale neutropenie meer kans om infecties te krijgen.
De kenmerken van congenitale neutropenie kunnen van persoon tot persoon verschillen.
De kenmerken van congenitale neutropenie begint meestal kort na de geboorte met (ernstige) ontstekingen die steeds terugkomen. Kinderen hebben daarbij vaak koorts. Ze hebben bijvoorbeeld zweertjes in de mond, ontstekingen van de keel, de bijholtes en de huid. Ook kunnen de lymfeklieren in de hals dik zijn. Mensen met congenitale neutropenie hebben meer kans op kanker van het bloed zoals acute leukemie.
Er zijn vormen van congenitale neutropenie waarbij iemand alleen de afwijkingen in het bloed heeft en verder geen klachten. Maar er zijn ook vormen waarbij iemand ook nog andere klachten of kenmerken heeft. Bijvoorbeeld Kostmann syndroom is een vorm van congenitale neutropenie, waarbij iemand een verstandelijke beperking en epilepsie kan hebben.
Congenitale neutropenie kan ook één van de kenmerken zijn van een andere ziekte of syndroom. Bijvoorbeeld van Shwachman-Diamond syndroom of de stofwisselingsziekte glycogeenstapelingsziekte type 1b.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Ziekte van Kostmann
Kostmann disease
Congenital neutropenia -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Dokters kunnen denken aan congenitale neuropenie als een iemand de kenmerken heeft zoals die hierboven staan.
Dokters kunnen met onderzoek van het bloed vaststellen of het bij die persoon om congenitale neutropenie gaat. Met DNA-onderzoek kan soms de oorzaak worden gevonden. -
Is er behandeling voor deze ziekte?
Congenitale neutropenie gaat niet over.
Dokters proberen met de behandeling de klachten minder te maken. Bijvoorbeeld door medicijnen te geven. Tegen de ontstekingen kunnen antibiotica werken.
Voor sommige oorzaken van congenitale neutropenie kan een stamceltransplantatie worden gedaan. De bedoeling is dat dit nieuwe beenmerg genoeg goede witte bloedcellen maakt waardoor de kenmerken wegblijven. -
Hoe vaak komt het voor?
Dat weten we niet precies. Dokters denken dat congenitale neutropenie voorkomt bij ongeveer 1 tot 2 op de 500.000 mensen.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
Er zijn afwijkingen in verschillende genen die de oorzaak kunnen zijn van congenitale neutropenie.
Bij de meeste mensen gaat het om een afwijking in het ELANE-gen. Dit gen ligt op chromosoom 19 op de korte (p-) arm op plek 13.3 (19p13.3).
De oorzaak van Kostmann syndroom is een afwijking in het HAX1-gen. Dit gen ligt op chromosoom 1 op de lange (q-) arm op plek 21.3 (1q21.3).
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, congenitale neutropenie door een verandering in het ELANE-gen is erfelijk. Je kut het krijgen als je van één van je ouders het gen met de fout krijgt. Dit heet autosomaal dominante overerving.
Ook congenitale neutropenie door een verandering in het HAX1-gen is erfelijk. Je kunt het krijgen als je van allebei je ouders het gen met de fout erft. Dit heet autosomaal recessieve overerving. -
Kinderwens
Heb jullie kans op (nog) een kind met congenitale neutropenie en willen jullie een kind? Dan heb je misschien verschillende keuzes. Praat er over met je dokter. Als het nodig is kan hij of zij je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Wil je misschien embryoselectie (PGT) laten doen? Dan kun je dat met een gynaecoloog of klinisch geneticus bespreken. Deze arts kan je verwijzen naar PGT Nederland. De artsen van PGT Nederland kunnen je vertellen of PGT voor jullie mogelijk is.
-
Meer info voor patiënten
- SAS Informatie, lotgenotencontact en belangenbehartiging door de Stichting voor Afweerstoornissen
- Primaire Immuun Deficiënties ExpertisenetwerkInformatie voor patiënten en naasten
- NeutropenieInformatie van de kinderartsen van de afdeling Kinderinfectieziekten & Immunologie (Amalia Kinderziekenhuis). Ook over aangeboren stoornissen
- Inzichten in ernstige chronische neutropenie: een handboek voor patiënten en hun familiesGeschreven voor de Severe Chronic Neutropenia International Registry. Uit 2019
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels over ernstige congenitale neutropenie (severe congenital neutropenia)
- Understanding Severe Chronic Neutropenia: a handbook for patients and their familiiesInformatie van de National Neutropenia Network (VS). Uit 2024
-
Meer info voor artsen
- NeutropenieAchtergrondinformatie per ziektebeeld uit het Werkboek kinderhematologie. Uit juli 2019
- Kostmann syndroom / Severe Congenital Neutropenia (SCN)Achtergrondinformatie per ziektebeeld uit het Werkboek kinderhematologie. Uit juli 2019
- Kostmann syndroomInformatie geschreven door dr. J.R. Mekkes, dermatoloog AmsterdamUMC
- Primaire Immuun Deficiënties ExpertisenetwerkInformatie voor zorgverleners
- Primaire Immuun Deficiënties Expertisenetwerk-Collegiaal consult
- Orphanet
- Severe congenital neutropenia (OMIM)Fenotypische reeks
- ELANE-related Neutropenia (GeneReviews)
- WAS-related disorders (GeneReviews)X-gebonden congenitale neutropenie (XLN) is een vorm van deze aandoening
-
Expertisecentra
- Expertisecentra voor deze aandoening:
-
- Van Creveldkliniek - UMC Utrecht Expertisecentrum voor Benigne Hematologie, Trombose en Hemostase
- Van Creveldkliniek
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 8450
- vck-secretariaat@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Erasmus MC-LUMC Centrum voor Congenitaal Beenmergfalen en Genetische Predispositie Acute Leukemie
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Erasmus MC-LUMC Centrum voor Congenitaal Beenmergfalen en Genetische Predispositie Acute Leukemie
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
- De expertisecentra hieronder richten zich op de groep van aandoeningen waar de aandoening onder valt, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen:
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Primaire Immuundeficienties en Beenmergfalen
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht Expertisecentrum voor Systemische Auto-immuunziekten en Aangeboren Afweerstoornissen
- UMC Utrecht
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 5555
- info@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Immuundeficiëntie en Autoinflammatie
- Sectie Infectieziekten
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 6504
- Orpha.net Expertlink
-
- Primaire Immuundeficiëntie Expertisecentrum
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afweerstoornissen en Stamceltransplantatie
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
Meer info voor patiënten
18 maart 2025