Nachtblindheid

Iemand met nachtblindheid ziet weinig als het donker of schemerig is. Nachtblindheid kun je vanaf de geboorte hebben. Je kunt het ook later in je leven krijgen. De oorzaak van nachtblindheid kan een fout in een gen zijn. Maar het kan ook door andere dingen komen.

Omdat je bij nachtblindheid in het donker slecht ziet, kan het lastig zijn om door een donkere ruimte te lopen. Of om in het donker naar buiten te gaan. Bij sommige mensen met nachtblindheid duurt het langer voordat hun ogen zich aan het donker hebben aangepast als ze uit een ruimte met licht komen. Sommige mensen met nachtblindheid kijken scheel. Of iemands ogen maken steeds wiebelende bewegingen (nystagmus).

De oorzaak van nachtblindheid is schade aan de staafjes. De staafjes zijn een deel van het netvlies van het oog. Met deze staafjes zien we zwart en wit. Als er weinig licht is, kijken we vooral met de staafjes. Bij schade aan deze staafjes kun je niet meer goed zien in het donker.

Iemand kan ook nachtblindheid krijgen door een erfelijke ziekte van het netvlies, zoals retinitis pigmentosa. Ook kan iemand met een troebele ooglens (staar) of glaucoom last krijgen van nachtblindheid. Maar ook als je bijziend bent en hiervoor geen behandeling krijgt, kun je nachtblind worden. Verder kan nachtblindheid ontstaan omdat iemand te weinig vitamine A heeft, maar dit komt bijna nooit voor.

Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.

ALLES SLUITEN

Andere namen

Night blindness
Nyctalopia
Hemeralopie

Hoe wordt het vastgesteld?

Artsen kunnen vaststellen dat iemand nachtblindheid heeft als hij of zij de kenmerken heeft die hierboven staan. Dan zal een onderzoek van de ogen gedaan worden.
Als het om erfelijke vorm van nachtblindheid gaat, dan kan er soms DNA-onderzoek worden gedaan.

Is er een behandeling?

De behandeling van nachtblindheid hangt af van de oorzaak. Bij een troebele ooglens kan een operatie worden gedaan. Dan krijgt iemand in plaats van de troebele ooglens een kunstlens.
Als iemand door glaucoom nachtblindheid heeft, dan kan iemand soms medicijnen krijgen.
Als bijziendheid de oorzaak is, kan een bril helpen.
Voor sommige mensen werkt een speciale bril met gele glazen.
Als de oorzaak te weinig vitamine A is, kan iemand extra van deze vitamine krijgen.
Voor erfelijke vormen van nachtblindheid is (nog) geen behandeling.

Hoe vaak komt het voor?

We weten niet precies hoeveel mensen in Nederland nachtblindheid hebben. Ongeveer 1 op de 4.000 mensen heeft retinitis pigmentosa.

Wat is de oorzaak?

Nachtblindheid kan erfelijk zijn. Als het om een erfelijke vorm gaat, is de oorzaak een fout in een gen. Er zijn verschillende fouten in genen bekend die de oorzaak kunnen zijn. Zoals het NYX gen, CACNA1F gen, GRM6 gen, TRPM1 gen, RHO gen, GNAT1 gen of PDE6B gen.
Nachtblindheid kan ook ontstaan als iemand een erfelijke aandoening van het netvlies heeft, zoals bijvoorbeeld retinitis pigmentosa.
Maar je kunt ook nachtblindheid krijgen door:
-   Troebele ooglens (staar)
-   Glaucoom
-   Bijziendheid die niet behandeld wordt
-   Teveel in contact komen met kunstlicht
-   Te weinig vitamine A

Is het erfelijk?

Ja, nachtblindheid kan erfelijk zijn.
Als nachtblindheid een kenmerk is van een erfelijke ziekte, hangt het van die ziekte af op welke manier het erfelijk is.
Als iemand nachtblindheid heeft vanaf de geboorte, dan kan de aandoening op verschillende manieren erfelijk zijn:
- iemand kan de aandoening krijgen als hij of zij van één van de ouders de fout in het gen krijgt. Dit heet autosomaal dominant erfelijk
- iemand kan de aandoening krijgen als hij of zij van beide ouders de fout in het gen krijgt. Dit heet autosomaal recessief erfelijk
- iemand kan de aandoening krijgen op een manier die X-gebonden recessief erfelijk is.
Maar als iemand nachtblindheid heeft gekregen door andere dingen, is nachtblindheid niet erfelijk.

Kinderwens

Heb je kans op een kind met nachtblindheid met een erfelijke oorzaak en wil je een kind? Dan heb je verschillende keuzes. Je kunt het erover hebben met je dokter. Als het nodig is, dan kan je dokter je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Of embryoselectie (PGT) voor nachtblindheid met een erfelijke oorzaak in jullie geval mogelijk is, kun je met je dokter bespreken.

Meer info voor patiënten
- NachtblindheidAlgemene informatie van het Oogfonds
- Congenitale Stationaire Nachtblindheid (CSNB)Informatie over de 2 typen CSNB geschreven door Bartimeus
- X-gebonden aangeboren nachtblindheid (MedlinePlus Genetics)Informatie in het Engels
- X-gebonden aangeboren stationaire nachtblindheid (GARD)Informatie in het Engels van het Genetic and Rare Diseases Information Center. Met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
- Autosomaal-recessieve aangeboren nachtblindheid (MedlinePlus Genetics)Informatie in het Engels
- Autosomaal-dominante aangeboren nachtblindheid (MedlinePlus Genetics)Informatie in het Engels

Meer info voor artsen
- Orphanet
- X-Linked Congenital Stationary Night Blindness (GeneReviews)
- EyeWikiInformatie van de American academy of ophtalmology

Expertisecentra
- We hebben geen expertisecentra gevonden die zich specifiek op de aandoening die jij zocht richten. De hieronder gevonden expertisecentra richten zich op groepen van relevante aandoeningen, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen.We hebben ze gesorteerd op relevantie.
- - Centrum voor Zeldzame Oogaandoeningen Rotterdam
  - Het Oogziekenhuis Rotterdam
  - Schiedamse Vest 180
  - 3011 BH ROTTERDAM
  - +31 (0)10 401 7666
  - Orpha.net Expertlink
- - Centrum voor Genetische Oogaandoeningen Rotterdam
  - Afdeling Oogheelkunde
  - Dr. Molewaterplein 40
  - 3015 GD ROTTERDAM
  - +31 (0)10 704 0135
  - info.oogheelkunde@erasmusmc.nl
  - Orpha.net Expertlink
- - Amsterdam UMC-LUMC Expertisecentrum voor Erfelijke Oogziekten en Centrale Sereuze Chorioretinopathie
  - LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
  - Albinusdreef 2
  - 2333 ZA LEIDEN
  - +31 (0)71 526 9111
  - Orpha.net Expertlink
- - Amsterdam UMC-LUMC Expertisecentrum voor Erfelijke Oogziekten en Centrale Sereuze Chorioretinopathie
  - Amsterdam UMC
  - Meibergdreef 9
  - 1105 AZ AMSTERDAM
  - +31 (0)20 566 9111
  - ecza@amsterdamumc.nl
  - Orpha.net Expertlink
- - Radboudumc Expertisecentrum voor Erfelijke Blindheid
  - Afdeling Oogheelkunde
  - Geert Grooteplein-Zuid 10
  - 6525 GA NIJMEGEN
  - +31 (0)24 361 6700
  - Orpha.net Expertlink

Updatedatum

4 oktober 2022