Leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD)
Iemand met leeftijdsgebonden maculadegeneratie (LMD) krijgt schade aan de gele vlek in het oog. De gele vlek zit in het midden van het netvlies. De gele vlek wordt ook wel de macula genoemd. Hiermee kunnen we scherp zien. LMD kan ontstaan door afwijkingen in verschillende genen. En door dingen zoals roken, oudere leeftijd, hoge bloeddruk, eten met veel vet, eten met veel suiker, eten met te weinig van bepaalde stoffen (anti-oxidanten en zink), overgewicht en door (teveel) zonlicht.
Met de gele vlek kunnen we bijvoorbeeld gezichten herkennen, lezen en autorijden. Bij iemand met LMD gaat het scherpe zien achteruit. Dit komt omdat er witte vlekjes (drusen) in het netvlies komen.
Het deel van het netvlies dat om de macula zit blijft wel meestal goed. Daarom kan iemand met LMD zich wel een beeld vormen van een ruimte of de omgeving.
LMD begint na het vijftigste levensjaar. Er zijn twee typen LMD: droge en natte. Bij droge LMD wordt het scherpe zien langzaam slechter. Soms kan droge LMD veranderen in de natte vorm. Dan ontstaan er bloedvaatjes in de gele vlek. Deze bloedvaatjes gaan kapot en zorgen zo voor schade in de gele vlek. Bij natte LMD gaat het scherpe zien snel achteruit.
Droge LMD komt vaker voor dan natte LMD.
Soms heeft iemand al op jonge leeftijd maculadegeneratie.
Dat noemen we juveniele MD. Een voorbeeld daarvan is de ziekte van Stargardt.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
LMD leeftijdgebonden maculadegeneratie
AMD age-related maculadegeneration -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
De oogarts kan LMD vaststellen door verschillende onderzoeken van de ogen te doen.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie gaat niet over.
Oogartsen kunnen mensen met de droge vorm speciale supplementen geven waarin bepaalde stoffen (anti-oxidanten) zitten. Die voedingssupplementen kunnen ervoor zorgen dat het wat langer duurt voordat het scherpe zien minder wordt.
Voor mensen die nog maar kort natte LMD hebben, zijn er behandelingen. Het gaat meestal om medicijnen die met een prik in de ogen worden gespoten of om een behandeling met een soort lasertherapie.
Voor mensen bij wie dit niet (meer) kan en die slechter gaan zien, zijn er verschillende hulpmiddelen. Zoals bijvoorbeeld speciale brillen, loepen, taststokken en programma's voor de computer. -
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 14 op de 100 (14%) van de mensen van 55 tot 64 jaar hebben in Nederland leeftijdsgebonden MD. Bij mensen die ouder zijn dan 64 jaar, neemt het aantal mensen met LMD toe.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
Leeftijdsgebonden maculadegeneratie ontstaat door erfelijke aanleg en andere zaken. Veel oorzaken zijn al duidelijk, maar sommige nog niet.
Onderzoekers denken dat foutjes in meerdere genen een rol kunnen spelen bij het ontstaan van LMD. Waarschijnlijk hebben mensen met foutjes in genen zoals in het CFH-gen, het ARMS2-gen en het HTRA1-gen meer kans om LMD te krijgen.
Maar ook andere zaken spelen een rol. Bijvoorbeeld roken, oudere leeftijd, hoge bloeddruk, eten met veel vet, met veel suiker en met te weinig van bepaalde stoffen (anti-oxidanten en zink), overgewicht en (teveel) zonlicht.
We weten nog niet hoe de foutjes in de genen en deze zaken voor de klachten van LMD kunnen zorgen. -
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, je kunt LMD krijgen door erfelijke aanleg en door andere zaken samen. Dat noemen we multifactoriële overerving. Ongeveer 1 op de 5 mensen met LMD heeft ook een familielid met LMD.
Andere vormen van MD kunnen op verschillende manieren erfelijk zijn.
-
Meer info voor patiënten
- MaculaverenigingInformatie en lotgenotencontact
- MaculadegeneratieInformatie van de Oogvereniging
- Alles over leeftijdsgebonden maculadegeneratieInformatie van het ErasmusMC over de ziekte, het onderzoek en de behandeling
- Filmpje over leeftijdsgebonden maculadegeneratieAnimatie met nederlandse geschreven en gesproken tekst
- Filmpje over natte LMDEen oogarts en een patiënt vertellen over de oorzaak, het onderzoek en de behandeling
- MedlinePlus Genetics Informatie in het Engels over leeftijdsgebonden MD
-
Meer info voor artsen
- Richtlijn Leeftijdsgebonden Maculadegeneratie (LMD)Federatie Medisch Specialisten
-
Expertisecentra
De minister van VWS geeft voor LMD geen expertisecentrum aangewezen.