Alfa thalassemie
Alfa-thalassemie is een ziekte van een stof die in de rode bloedcellen zit. Die stof, hemoglobine, zorgt ervoor dat cellen in het lichaam genoeg zuurstof krijgen en de afvalstof koolstofdioxide weer kwijt kunnen raken. Ook zorgt hemoglobine ervoor dat het bloed een rode kleur krijgt.
Alfa-thalassemie is een vorm van erfelijke bloedarmoede.
Oorzaken van deze ziekte zijn veranderingen in genen. Er zijn verschillende vormen van alfa-thalassemie.
Er is een vorm van alfa-thalassemie die zo ernstig is dat een kind meestal voor of vlak na de geboorte sterft. Deze vorm wordt het Hb Bart syndroom genoemd. De moeder kan tijdens de zwangerschap problemen krijgen, zoals pre-eclampsie, of een bloeding voor de geboorte van het kind.
Een andere vorm van alfa-thalassemie wordt HbH ziekte genoemd. Vaak ontstaan de kenmerken op de jonge kinderleeftijd. Soms krijgen mensen pas op de volwassen leeftijd kenmerken.
Iemand met HbH ziekte kan verschillende kenmerken hebben van bloedarmoede. En zij hebben vaak ook last van :
- Een grote milt en/of lever, waardoor de buik bol kan zijn
- Een gele huid en/of geel oogwit
- Afwijkingen van de botten, waardoor de vorm van het hoofd en het gezicht anders kan zijn dan normaal
- Galstenen
Hoeveel last iemand van HbH ziekte heeft, verschilt tussen personen. En kan ook bij één persoon in de loop van de tijd veranderen. Sommige mensen hebben weinig klachten. Anderen hebben regelmatig bloedtransfusies nodig.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Alpha thalassemia
Hb Bart syndroom
HbBart syndrome
HbH ziekte
HbH disease -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
In Nederland krijgen bijna alle pasgeboren baby’s de hielprik. Bij de hielprik wordt ook onderzoek gedaan naar HbH ziekte.
Alfa-thalassemie kan ook later ontdekt worden als iemand kenmerken heeft zoals die hierboven staan. Er wordt dan bloedonderzoek gedaan. Door DNA-onderzoek te doen kan vastgesteld worden dat iemand alfa-thalassemie heeft.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Alfa-thalassemie kan meestal (nog) niet genezen. Soms heeft iemand ook geen behandeling nodig.
Soms is het advies om foliumzuur in te nemen. Deze vitamine helpt het lichaam om meer nieuwe rode bloedcellen te maken. Als iemand heel ziek is dan kunnen bloedtransfusies gegeven worden.Ook kan iemand medicijnen nodig hebben om ijzerstapeling in het lichaam te voorkomen. Door de bloedtransfusies kan er teveel ijzer in het bloed zitten. Het kan ook zo zijn dat het lichaam van iemand met alfa-thalassemie meer ijzer opneemt dan normaal.
Het advies is dat iemand met thalassemie tenminste 1 keer per jaar voor controle naar een expertisecentrum voor thalassemie gaat.
Meer informatie over de behandeling.
-
Hoe vaak komt het voor?
Alfa-thalassemie komt het meeste voor in families van mensen met (voor)ouders uit het Middellandse zeegebied, het Midden Oosten of delen van Afrika en van Azië.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van alfa-thalassemie is een verandering in het HBA1-gen of in het HBA2-gen. Deze genen liggen op chromosoom 16, op de korte arm (p), op plek 13.3 (16p13.3).
Door veranderingen in die genen wordt er niet genoeg hemoglobine gemaakt. Bij mensen met alfa-thalassemie zijn de rode bloedcellen kleiner dan normaal en lichter van kleur. Ze worden ook sneller dan normaal door het lichaam opgeruimd. Dat zorgt voor de kenmerken van de ziekte.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, alfa-thalassemie is erfelijk. Meestal krijgt iemand alfa-thalassemie als hij of zij van allebei de ouders een gen met een verandering erft. Dat heet autosomaal recessieve overerving.
Iemand kan ook drager zijn van een verandering in een gen voor alfa-thalassemie. Iemand heeft dan geen of weinig kenmerken van de ziekte.
Als allebei de ouders drager zijn, kan een kind wel alfa-thalassemie krijgen. Je kunt een dragerschapstest doen. -
Kinderwens
Heb je kans op (nog) een kind met alfa-thalassemie en wil je een kind? Dan heb je misschien verschillende keuzes. Je kunt er over praten met je dokter. Als het nodig is kan hij of zij je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Heb je als vrouw alfa-thalassemie en wil je zwanger worden? Dan kun je daarover praten met je specialist bij het expertisecentrum. Die kan je informatie op maat geven.
-
Meer info voor patiënten
- OSCAR NederlandVoor patiënten en dragers van thalassemie. Informatie en lotgenotencontact
- Informatieblad Alfa thalassemieInformatie voor ouders in het kader van de neonatale hielprikscreening (RIVM, januari 2017)
- Dragerschapstest voor alfa-thalassemieHet mogelijk om vóór de zwangerschap een DNA-test te doen
- HemoglobinopathieënInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen, alfa-thalassemie is een hemoglobinopathie
- Verwijzing bij erfelijke bloedarmoede: extra onderzoek na de hielprikInformatie voor ouders, ook in het Arabisch, Turks en Engels (RIVM, januari 2023)
- Sikkelcel en Thalassemie NetwerkInformatie voor patiënten
- Cyberpoli ThalassemieInformatie, filmpjes en je kunt vragen stellen aan een aantal deskundigen. Cyberpoli is bedoeld voor jongeren van 13 tot 26 jaar en voor hun ouders, broers en zussen
- Ikhebdat.nl informatie voor kinderen
- MedlinePlus GeneticsInformatie voor patiënten in het Engels
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD) Informatie in het Engels,met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
- National Organization for Rare Disorders (NORD)Informatie in het Engels, met literatuuropgaven
-
Meer info voor artsen
- HemoglobinopathieënInformatieblad geschreven door erfelijkheidsartsen
- Richtlijninformatie behandeling van thalassemieNederlandse Vereniging voor Hematologie; autorisatiedatum 14-7-2023
- Basisprotocol voor laboratorium diagnostiek van hemoglobinopathie dragerschap
- Richtlijn Preconceptie dragerschapsonderzoek (PDO) voor hoogrisicogroepenFederatie Medisch Specialisten
- Spiekboekje Hielprikscreening (RIVM, januari 2024)Beknopte informatie voor professionals
- Huisarts en migrantInformatie over thalassemie en sikkelcelziekte
- Artsengenetica - Informatie over hemoglobinopathieënDiagnostiek, verwijzing en aanbevelingen
- Sikkelcel en Thalassemie NetwerkInformatie voor zorgverleners
- Collegiaal consult Sikkelcel en Thalassemie
- ThalassemieInformatie van Hematologie Nederland (2020)
- Hemoglobinopathieën LaboratoriumInformatie voor de huisarts
- Hemoglobinopathieën LaboratoriumInformatie voor de verloskundige
- Orphanet
- OMIM
- GeneReviews
Artikel:- Curative therapy for hemoglobinopathies: an International Society for Cell & Gene Therapy Stem Cell Engineering Committee review comparing outcomes, accessibility and cost of ex vivo stem cell gene therapy versus allogeneic hematopoietic stem cell transplantationLeonard A, Bertaina A, Bonfim C, ...[et al.] Cytotherapy. 2022 Mar;24(3):249-261
-
Expertisecentra
-
- Sikkelcel- en Thalassemie Centrum
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-HagaZiekenhuis Expertisecentrum voor Zeldzame Hemoglobinopathie
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-HagaZiekenhuis Expertisecentrum voor Zeldzame Hemoglobinopathie
- HagaZiekenhuis
- Els Borst-Eilersplein 275
- 2545 AA DEN HAAG
- +31 (0)70 210 0000
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Zeldzame Bloedstollingsstoornissen en Rode Bloedcel Afwijkingen
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Van Creveldkliniek - UMC Utrecht Expertisecentrum voor Benigne Hematologie, Trombose en Hemostase
- Van Creveldkliniek
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 8450
- vck-secretariaat@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
-
Updatedatum
21 maart 2023