X-gebonden dominante overerving
Bij X-gebonden (geslachtsgebonden) dominante ziektes zit er een afwijking (mutatie) in een gen op het X-chromosoom. Als je zo’n afwijking hebt, krijg je de ziekte. Hoe zit dat?
Kans op aandoening
Mannen hebben één X-chromosoom en één Y-chromosoom (XY). Vrouwen hebben twee X-chromosomen (XX). Hoe groot is de kans dat je een X-gebonden dominante aandoening van je ouders erft? Dat ligt er aan of je vader of je moeder de afwijking in het gen heeft.
50% kans van moeder te erven
Heeft de moeder de afwijking in het gen? Dan kan ze een X-chromosoom met de afwijking óf het X-chromosoom zonder de afwijking doorgeven. Voor ieder kind geldt: De kans is 1 op de 2 (50%) dat haar zoons of dochters de ziekte krijgen. Er is ook 50% kans dat haar zoons en dochters de ziekte niet krijgen.
Dochters erven van hun vader
Voor een vader met de afwijking in het gen op het X-chromosoom is dit anders. Hij geeft de afwijking altijd door aan zijn dochters, want zij krijgen zijn X-chromosoom. Alle dochters van een vader met een X-gebonden dominante aandoening krijgen de ziekte dus. Zonen erven het Y-chromosoom van hun vader; zij kunnen de aandoening dus niet krijgen.
Eerste in de familie
X-gebonden dominante ziektes kunnen ook spontaan ontstaan. Dan is degene die de ziekte krijgt, de eerste in de familie.
Voorbeelden X-gebonden dominante aandoeningen
Voorbeelden van X-gebonden dominante aandoeningen zijn het Alport syndroom en het Rett syndroom.
Bij de beschrijvingen van ziektes op deze site staat hoe deze overerft.
Heb je een vraag? erfolijn
erfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Naam%3A%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A) (Mail) ons.