Primaire carnitine deficiëntie
Het lichaam van iemand met primaire carnitine deficiëntie kan niet goed energie maken. Dat gebeurt vooral als iemand langere tijd niet gegeten heeft. Primaire carnitine deficiëntie is een stofwisselingsziekte. De oorzaak is een afwijking in een gen.
Het lichaam haalt energie uit je eten. Een deel daarvan wordt als vet opgeslagen. Vooral als we langere tijd niet hebben gegeten, gaat het lichaam energie maken uit dat opgeslagen vet. Maar bij primaire carnitine deficiëntie gaat dat niet goed.
De klachten beginnen meestal op de kinderleeftijd en soms al kort na de geboorte. Als baby’s niet goed eten, bijvoorbeeld omdat ze ziek zijn, kan hun lichaam te weinig energie maken. De hoeveelheid suiker in hun bloed kan dan te laag worden. Kinderen kunnen dan slecht gaan eten en overgeven. Ook kunnen ze zwak worden of juist geïrriteerd zijn. De lever en het hart kunnen groter worden. Als het hart groter wordt, heet dat cardiomypathie. Soms gaat het hart minder dan goed werken. Sommige kinderen met primaire carnitinedeficiëntie hebben regelmatig infecties van de neus en keel.
Welke klachten iemand krijgt en de ernst van de klachten kan verschillen van persoon tot persoon. Sommige mensen hebben als volwassene alleen last van moeheid. En er zijn mensen zonder duidelijke klachten bij wie de aandoening pas later wordt vastgesteld. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren bij vrouwen bij wie de ziekte wordt vastgesteld na de hielprik bij hun baby.
Carnitine deficiëntie kan ook komen door een andere stofwisselingsziekte, door andere aandoeningen of door gebruik van bepaalde medicijnen. Dat noemen we secundaire carnitine deficiëntie.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Carnitine transporter deficientie
Carnitine transport defect
Carnitine opname deficiëntie
OCTN2-deficiëntie
Primary carnitine deficiency
Systemic primary carnitine deficiency -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Artsen kunnen primaire carnitine deficiëntie vaststellen met DNA-onderzoek of met onderzoek van een stukje huid (huidbiopt).
Carnitine deficiëntie zit niet in de hielprik, maar door de manier van testen kan gevonden worden dat er te weinig carnitine in het lichaam van de baby zit.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Primaire carnitine deficiëntie gaat niet over.
Maar het kan wel worden behandeld door pillen met carnitine in te nemen of een drank met carnitine te drinken. -
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 1 tot 4 op de 80.000 mensen heeft primaire carnitine deficiëntie.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van primaire carnitine deficiëntie is een afwijking in het SLC22A5-gen. Dit gen ligt op chromosoom 5 op de lange (q) arm op plek 31.1 (5q31.1).
De fout in dit gen zorgt voor de klachten van de aandoening.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, primaire carnitine deficiëntie is erfelijk.
Iemand kan de aandoening krijgen als hij of zij van beide ouders het gen met de fout erft. Dit heet autosomaal recessief erfelijk. -
Kinderwens
Heb je kans op (nog) een kind met primaire carnitine deficiëntie en wil een je kind? Dan heb je misschien verschillende keuzes. Je kunt het bespreken met je arts. Als het nodig is, dan kan je arts je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Of embryoselectie (PGT) mogelijk is voor primaire carnitine deficiëntie kun je met je arts bespreken.
Heb je als vrouw primaire carnitine deficiëntie en wil je zwanger worden? Dan kun je dit met je arts bespreken. De arts kan informatie geven over zaken die tijdens een zwangerschap belangrijk kunnen zijn.
-
Meer info voor patiënten
- CarnitinedeficiëntieInformatie van Spierziekten Nederland over de primaire en secundaire vorm. Ook voor lotgenotencontact
- OCTN2-deficiëntieInformatie van Volwassenen, Kinderen en Stofwisselingsziekten (VKS). Ook voor lotgenotencontact
- Informatieblad Carnitine Transporter (OCTN2) Deficiëntie Informatie in het kader van de hielprikscreening (RIVM). Deze ziekte zit niet in de hielprik, maar door de manier van testen kan een tekort aan carnitine gevonden worden (nevenbevinding).
- Vetzuuroxidatie.nlInformatie over OCTN2 deficiëntie, geschreven door artsen van het WKZ (UMC Utrecht) en het Amsterdam UMC
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
-
Meer info voor artsen
- Spiekboekje Hielprikscreening (RIVM, januari 2024) Beknopte informatie voor professionals. Primaire carnitine deficiëntie (OCTN2) kan een nevenbevinding zijn van de hielprik
- Orphanet
- OMIM
- GeneReviews
- INVESTWebsite van de Internisten voor Volwassenen met een Erfelijke Stofwisselingziekte met achtergrondinformatie, expertisecentra en noodprotocollen
-
Expertisecentra
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Erfelijke Metabole Ziekten
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- CIMD-UMCU - UMC Utrecht-Bartiméus Expertisecentrum voor Erfelijke Metabole Ziekten
- Polikliniek Metabole Ziekten
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 4070
- kindermetabole@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- UMC Utrecht Expertisecentrum voor Neuromusculaire Ziekten
- UMC Utrecht
- Heidelberglaan 100
- 3584 CX UTRECHT
- +31 (0)88 755 5555
- info@umcutrecht.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten
- Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 4840
- metaboolcentrum@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Neuromusculaire Ziekten
- Polikliniek Neurologie
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 2111
- PoliNeurologie@lumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Neuromusculaire Ziekten Centrum
- Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0704
- info@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Spierziekten
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Maastricht UMC+ Expertisecentrum voor Neuromusculaire Ziekten
- Afdeling Neurologie
- P. Debyelaan 25
- 6229 HX MAASTRICHT
- +31 (0)43 387 6500
- polikliniek.neurologie@mumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Spierziekten
- Radboudumc
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 1111
- Orpha.net Expertlink
-
-
Updatedatum
10 december 2024