Onvolledige kleurenblindheid
Onvolledige kleurenblindheid is een groep aandoeningen, waarbij iemand het verschil tussen sommige kleuren niet, of niet goed, ziet. Dit komt door een afwijking in de genen. Welke kleuren iemand nog wel ziet, verschilt per persoon.
In het netvlies van ons oog zitten cellen waarmee we kunnen zien: staafjes en kegeltjes. Staafjes zijn belangrijk voor het zien in het donker of in de schemering. Kegeltjes zijn belangrijk voor het zien bij daglicht en het zien van kleuren.
We zien kleuren met behulp van drie soorten kegeltjes. Met de rode kegeltjes zien mensen alle roodtinten. Door de groene kegeltjes zien we groentinten. En met de blauwe kegeltjes blauwtinten. Doordat de kegeltjes samenwerken kunnen we alle kleuren zien.
Bij onvolledige kleurenblindheid missen er bepaalde kegeltjes of werken ze niet goed. Bij rood-groen kleurenblindheid is er iets mis met de rode en/of groene kegeltjes. Als de rode kegeltjes niet werken, heet dat protanopie. Als de groene kegeltjes niet werken, heet dat deuteranopie.
Bij geel-blauw kleurenblindheid werken de blauwe kegeltjes niet goed. Geel-blauw kleurenblindheid heet ook wel tritanopie.
Bij onvolledige kleurenblindheid heb je meestal geen andere oogproblemen. Je kunt dan wel scherp zien. Bij volledige kleurenblindheid kun je wel andere problemen hebben met zien. Dit noemen we achromatopsie.
Soms is kleurenblindheid gevolg van een andere oogaandoening, of het komt door bepaalde schadelijke stoffen.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Rood-groen kleurenblindheid
Geel-blauw kleurenblindheid
Daltonisme
Deuteranopie
Protanopie
Tritanopie
Dichromasie
Partial colo(u)r blindness
Deuteranopia
Protanopia
Tritanopia
Dichromacy
Onvolledige kleurenblindheid
Color vision deficiency -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Onvolledige kleurenblindheid is te ontdekken als iemand kleuren niet ziet. Met een test kan een dokter dat uitzoeken. Een voorbeeld van een test is een groene tekening met een rood cijfer in het midden. Iemand met rood-groen kleurenblindheid ziet dat cijfer niet.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Onvolledige kleurenblindheid is niet te genezen. Soms kunnen bepaalde kleurenlenzen helpen bij het onderscheiden van kleuren.
-
Hoe vaak komt het voor?
Rood-groen kleurenblindheid is de meest voorkomende vorm van kleurenblindheid. In Noord-Europa hebben ongeveer 16 op de 200 mannen (8%) en 1 op de 200 vrouwen (0,5%) rood-groen kleurenblindheid. Veel van deze mensen hebben een milde vorm van rood-groen kleurenblindheid. Geel-blauw kleurenblindheid komt over de hele wereld bij ongeveer 13 tot 15 op de 195.000 mensen voor. Deze vorm van kleurenblindheid komt bij vrouwen en mannen even vaak voor.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De drie vormen van onvolledige kleurenblindheid die hierboven staan, komen door afwijkingen in de genen OPN1LW (protanopie), OPN1MW (deuteranopie) en OPN1SW (tritanopie). Deze genen maken eiwitten die ervoor zorgen dat de rode, groene en blauwe kegeltjes (goed) worden gemaakt. Als er in één van deze genen een afwijking zit dan zijn één van de drie soorten kegeltjes niet goed gemaakt en wordt iemand onvolledig kleurenblind. De OPN1LW- en OPN1MW-genen liggen op het X-chromosoom. Het OPN1SW-gen ligt op de lange arm van chromosoom 7.
Soms ben je kleurenblind door een andere oogaandoening, of door bepaalde schadelijke stoffen. -
Is deze ziekte erfelijk?
Rood-groen kleurenblindheid erft X-gebonden recessief over. Geel-blauw kleurenblindheid erft autosomaal dominant over.
-
Meer info voor patiënten
- Kleurenblindheid.nl
- Kennislink-artikel 'Blind voor kleurenblindheid'
- Facts about color blindness Engelse informatie over kleurenblindheid
- Genetics Home Reference Engelse informatie over verschillende vormen van kleurenblindheid
- Engels filmpje over kleurenblindheid
-
Meer info voor artsen
- Tritanopia (Orphanet)
- The perception of color (NCBI)
-
Expertisecentra
- Expertisecentra voor deze aandoening:
-
- Centrum voor Zeldzame Oogaandoeningen Rotterdam
- Het Oogziekenhuis Rotterdam
- Schiedamse Vest 180
- 3011 BH ROTTERDAM
- +31 (0)10 401 7666
- Orpha.net Expertlink
-
- Centrum voor Genetische Oogaandoeningen Rotterdam
- Afdeling Oogheelkunde
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 0135
- info.oogheelkunde@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink