Glycogeenstapelingsziekte type IX
Glycogeenstapelingsziekte IX is een stofwisselingsziekte.
Bij iemand met glycogeenstapelingsziekte IX (GSD 9) kan het lichaam de stof glycogeen niet goed veranderen in suiker. De oorzaak is een afwijking in een gen.
In glycogeen zit de stof glucose. Glucose krijg je binnen met je voeding. Als er te veel glucose in je lichaam komt, maakt het lichaam van die glucose de stof glycogeen. Glycogeen wordt vooral in de lever opgeslagen. Als het lichaam energie nodig heeft, dan wordt het glycogeen in de lever en in de spieren veranderd in suiker. Maar bij glycogeenstapelingsziekte IX gebeurt dat niet.
Glycogeenstapelingsziekte IX kan gevolgen hebben voor de lever en/of spieren.
Er zijn drie vormen. Een vorm die gevolgen kan hebben voor:
- de lever
- de spieren
- de spieren en de lever
Bij de vorm die gevolgen kan hebben voor de lever, beginnen de kenmerken meestal op jonge leeftijd. Meestal groeien kinderen minder goed. Ze leren soms minder snel zitten, staan en lopen. Soms zijn de spieren van het kind wat zwakker. De lever is vaak groter dan normaal, dan kunnen ze een dikkere buik hebben. Bij sommige kinderen begint de puberteit wat later.
In de loop van de tijd worden de kenmerken vaak minder. De kinderen ontwikkelen zich verder normaal. Ze krijgen een normale lengte. Soms kan er littekenweefsel ontstaan in de lever. Bij enkele mensen kan dit veranderen in een beschadiging van de lever.
De vorm die gevolgen kan hebben voor de spieren komt weinig voor. Die vorm kan op iedere leeftijd beginnen. Iemand kan spierpijn hebben. Dat gebeurt vooral als iemand zich inspant. Ook kan iemand dan kramp in de spieren hebben en zich moe voelen. De spieren kunnen in de loop van de tijd zwakker worden. Soms breekt het lichaam spieren af. Dan kan er een stof in de plas komen waardoor de plas een rode of bruine kleur krijgt.
Bij heel weinig mensen gaat het om de vorm die gevolgen kan hebben voor zowel de spieren als de lever. Zij kunnen een combinatie hebben van de klachten die hier boven staan. Maar de kenmerken van de spieren zijn meestal mild.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Glycogeen stapelingsziekte 9
Glycogen storage disease IX
GSD 9
GSD type IX
Phosphorylase kinase b deficiency
PhK deficiency
Fosforylasekinase deficiëntie
GSD als gevolg van fosforylasekinasedeficiëntie -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een arts kan vaststellen of iemand GSD-9 heeft als die persoon kenmerken heeft zoals die hier boven staan. En de arts kan DNA-onderzoek doen.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Sommige mensen hebben geen behandeling nodig.
Maar de meeste mensen krijgen een speciaal dieet en moeten regelmatig eten. Artsen geven mensen het advies om te voorkomen dat ze lange tijd niet eten. En mensen met GSD IX kunnen sommige medicijnen beter niet gebruiken.
Kijk voor informatie over de behandeling op stofwisselingsziekten.nl -
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 1 op de 100.00 mensen heeft de vorm van glycogeenstapelingsziekte IX die gevolgen kan hebben voor de lever.
De andere 2 vormen komen minder voor. We weten niet hoeveel mensen één van die vormen hebben. -
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van glycogeenstapelingsziekte IX is een afwijking in het PHKA1, PHKA2, PHKB of PNKG2 gen.
Het PHKA1-gen ligt op het X-chromosoom, op de lange (q) arm op plek 13.1 (Xq13.1).
Het PHKA2-gen ligt op het X-chromosoom, op de korte (p) arm op plek 22.13 (Xp22.13).
Het PHKB-gen ligt op chromosoom 16, op de lange (q) arm op plek 12.1 (16q12.1).
Het PHKG2-gen ligt op chromosoom 16, op de korte (p) arm op plek 11.2 (16p11.2).Door de afwijking in één van deze genen krijgen mensen de kenmerken van glycogeenstapelingsziekte IX.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, glycogeenstapelingsziekte 9 is meestal X-gebonden recessief erfelijk.
Soms is het autosomaal recessief erfelijk. -
Kinderwens
Heb je kans op (nog) een kind met glycogeenstapelingsziekte IX en wil je een kind? Dan heb je misschien verschillende keuzes. Je kunt het bespreken met je arts. Als het nodig is, dan kan je arts je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Of embryoselectie (PGT) mogelijk is voor glycogeenstapelingsziekte IX kun je met je arts bespreken.
Heb je als vrouw glycogeenstapelingsziekte IX en wil je zwanger worden? Artsen adviseren je om dit voordat je zwanger wordt te bespreken met je arts.
-
Meer info voor patiënten
- Volwassenen en Kinderen met StofwisselingsziektenInformatie en lotgenotencontact
- 'De angst voor een tweede ziek kind blijkt reëel'Jaro, de zoon van Petra heeft glycogeenstapelingsziekte 9. Of haar tweede zoon het ook heeft, is nog niet duidelijk. Artikel uit 2017
- Familie vertellen over het dragerschap voor een stofwisselingsziekteInformatie en tips
- MedlinePlus Genetics Informatie in het Engels
- National Organization for Rare Disorders (NORD)Informatie in het Engels, met verwijzingen naar medische artikelen
-
Meer info voor artsen
- Orphanet
- INVEST Website van de Internisten voor Volwassenen met een Erfelijke Stofwisselingziekte (INVEST) met achtergrondinformatie, expertisecentra en noodprotocollen
- GeneReviews
- Glycogen storage disease IXa1, IXa2 and XLG2(OMIM)
- Glycogen storage disease IXb (OMIM)
- Glycogen storage disease IXc (OMIM)
- Glycogen storage disease IXd (OMIM)
-
Expertisecentra
-
- UMCG Expertisecentrum voor Aandoeningen van Koolhydraat, Vetzuuroxidatie en Ketonlichaam Metabolisme
- Polikliniek Metabole Ziekten
- Hanzeplein 1
- 9713 GZ GRONINGEN
- +31 (0)50 361 4944
- Orpha.net Expertlink
-
- Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten
- Centrum voor Lysosomale en Metabole Ziekten
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 704 4840
- metaboolcentrum@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Erfelijke Metabole Ziekten
- Amsterdam UMC
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 9111
- ecza@amsterdamumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
-
Meer info voor patiënten
30 oktober 2024