Axiale spondyloartritis (axiale SpA)
Axiale spondyloartritis (axiale SpA) is een ziekte van het bekken en de wervelkolom. Bij deze ziekte heeft iemand voor lange tijd ontsteking in het lichaam. De oorzaak is nog niet helemaal duidelijk. Het is een vorm van reuma.
Mensen met de axiale SpA hebben vaak kenmerken en klachten zoals:
- Voor lange tijd pijn hebben en stijf zijn. Vooral bij de heupen, de billen en onderin de rug. Bewegen kan helpen om de pijn minder te maken. Rust helpt meestal niet. De pijn is vaak in de nacht erger dan na het opstaan.
- Een benauwd gevoel en pijn op de borst
- Heel moe zijn
- Ontstekingen in andere gewrichten zoals in de schouders, armen, knieën, enkels, handen of voeten
- Ontstekingen van een pees (tendinitis)
- Ontsteking in het oog (uveïtis)
- Ontsteking in de darmen, zoals colitis ulcerosa
- Een rode en droge huid met schilfers
Het is van persoon tot persoon verschillend hoeveel kenmerken en klachten iemand heeft. Ook wanneer iemand er last van krijgt, kan verschillend zijn.
De ziekte begint meestal als iemand tussen de 15 en 35 jaar oud is. Vaak zijn er periodes waarin iemand meer, of juist minder last heeft van de ziekte.
Veel mensen met de axiale SpA krijgen als ze ouder worden meer last van stijve gewrichten. Ook hebben ze meer kans om hart- en vaatziekten en botontkalking (osteoporose) te krijgen.
Heb je een vraag? erfolijn
erfocentrum.nl (body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Axial spondyloarthritis
Ankyloserende spondylitis
Ankylosing spondylitis
AS
Spondylitis ankylopoetica
Spondyloartropathie
Ziekte van Marie-Strumpell
Marie-Struempell disease
Zieke van Bechterew
Bechterew disease -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een dokter kan denken aan de axiale SpA als iemand een aantal van de kenmerken heeft, zoals die hier boven staan.
Door bloedonderzoek te doen, kunnen er meer aanwijzingen voor de ziekte gevonden worden.
Vaak worden er ook röntgenfoto’s en/of een MRI-scan gemaakt van het bekken en de wervelkolom. -
Is er behandeling voor deze ziekte?
Axiale SpA kan (nog) niet genezen. Iemand met deze ziekte komt bij verschillende zorgverleners.
Een deel van de behandeling is bedoeld om de ontstekingen in het lichaam minder heftig te maken. Dat kan met verschillende soorten medicijnen. Welke behandeling voor iemand het beste is, verschilt per persoon.
Een andere behandeling is fysiotherapie en bewegingstherapie. Dat kan alleen, maar er zijn ook beweegactiviteiten in een groep.
Er zijn ook behandelingen voor de andere kenmerken die iemand kan hebben. Wat die behandelingen zijn, kan van persoon tot persoon verschillend zijn.
-
Hoe vaak komt het voor?
Ongeveer 1 van de 200 mensen heeft axiale SpA.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak is (nog) niet helemaal duidelijk.
Waarschijnlijk is de axiale SpA een multifactoriële ziekte. Dat betekent dat veranderingen in genen een rol spelen, samen met andere dingen, zoals omgeving en leefstijl.
-
Is deze ziekte erfelijk?
Nee, waarschijnlijk is axiale SpA een multifactoriële ziekte.
Dit betekent dat veranderingen in genen, samen met andere dingen, zoals omgeving en leefstijl. Van een multifactoriële ziekte die in een familie voorkomt, is het moeilijk te voorspellen of iemand de ziekte zal krijgen.Axiale SpA komt wel vaker in families voor. Veel mensen met deze ziekte hebben een bepaalde versie van het HLA-B gen. Die versie heet HLA-B27. HLA-genen liggen op chromosoom 6, op de korte (p) arm.
HLA genen hebben een rol in hoe het afweersysteem werkt. Mensen met HLA-B27 hebben een erfelijke aanleg voor axiale SpA.
Niet iedereen met HLA-B27 krijgt de ziekte. Andersom heeft ook niet iedereen met axiale SpA het HLAB-27 gen. -
Kinderwens
Komt de axiale SpA in jullie familie voor en willen jullie een kind? Praat er dan over met je huisarts.
Heb jij of heeft je partner axiale SpA en willen jullie een kind? Bespreek dit dan vóórdat je zwanger wordt met je reumatoloog.
Kijk voor informatie bij vruchtbaarheid en zwangerschap van het Reumafonds. -
Meer info voor patiënten
- Axiale spondyloartritisInformatie van Reuma Nederland
- Ik heb axiale spondyloartritisInformatie van Thuisarts.nl
- Nationale Vereniging ReumaZorg NederlandVoor lotgenotencontact en informatie
- Filmpje: Wat is de ziekte van Bechterew?Reumatoloog dr. Dominique Baeten en een patiënt, Lucy Beugeling-Ramos, geven informatie
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels
-
Meer info voor artsen
- Richtlijn voor de diagnostiek en behandeling van Axiale Spondyloartritis (2014)Nederlandse Vereniging Reumatologie
- Richtlijn: Medicatiegebruik bij inflammatoire reumatische aandoeningen rondom de zwangerschap
- Spondyloartheropathy, susceptibility to 1 (OMIM)
- Ankylosing Spondylitis (StatPearls)Informatie van de National Library of Medicine
- Ankylosing spondylitis: an autoimmune or autoinflammatory disease?Mauro D, Thomas R, Guggino G, Lories R, Brown MA, Ciccia F. Nat Rev Rheumatol. 2021 Jul;17(7):387-404
- Exploration of the shared pathways and common biomarker PAN3 in ankylosing spondylitis and ulcerative colitis using integrated bioinformatics analysisZhang M, Zhou J, Wang H, He L, Wang J, Yang X, Zhong X. Front Immunol. 2023 Jan 18;14:1089622
-
Expertisecentra
De minister van VWS heeft alleen voor zeldzame ziekten expertisecentra (ECZA) aangewezen. Axiale SpA is niet zeldzaam.
-
Updatedatum
4 april 2023