MUTYH geassocieerde polyposis (MAP)

MUTYH geassocieerde polyposis (MAP) is een ziekte van de darmen. De oorzaak is een afwijking in een gen.
Bij MAP krijg je tientallen tot honderden bultjes (poliepen) in de dikke darm. Deze poliepen zijn goedaardig. Vaak ontstaan deze poliepen als mensen rond de 40 tot 50 jaar oud zijn. Maar sommigen krijgen ze al als ze rond de 18 tot 20 jaar oud zijn.
De meeste mensen met MAP merken er niet veel van. Maar soms verandert hun poep. Ze kunnen buikpijn hebben, of poep met slijm of bloed. De poliepen in de darm zijn goedaardig. Maar een poliep kan kwaadaardig worden als deze niet worden weg gehaald. Dan kan het dikke darmkanker worden.
Zonder controles of een operatie krijgen 60 tot 70 van de 100 mensen (60 tot 70%) met MAP darmkanker. Sommige mensen met MAP krijgen ook poliepen in de twaalfvingerige darm. Ongeveer 4 van de 100 van deze mensen (4%) krijgen kanker van de twaalfvingerige darm.
Mensen met MAP hebben iets meer kans op andere vormen van kanker.
Familiaire adenomateuze polyposis (FAP) lijkt op MAP. Maar bij FAP krijgt iemand de poliepen vaak al op jongere leeftijd en het zijn er dan meestal veel meer dan bij MAP.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.

ALLES SLUITEN

Andere namen voor deze ziekte

MAP
MYH geassocieerde polyposis
MUTYH associated polyposis
MYH associated polyposis
Familial Polyposis 2
Multiple Colorectal Adenomas, Autosomal Recessive

Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?

Dokters kunnen denken aan MUTYH geassocieerde polyposis als ze bij een onderzoek van de darmen veel poliepen vinden. Door DNA-onderzoek te doen kan vastgesteld worden of iemand MAP heeft.

Is er behandeling voor deze ziekte?

MAP gaat niet over.
Met controles van de darmen proberen artsen poliepen op tijd te vinden en te voorkomen dat iemand darmkanker krijgt.
Erfelijkheidsartsen geven mensen met MAP het advies om:
- Vanaf 18-20 jarige leeftijd elke 2 jaar een kijkonderzoek van de dikke darm (coloscopie) te doen.
- Vanaf 25-30 jarige leeftijd elke 5 jaar een kijkonderzoek van de maag en twaalfvingerige darm (gastroscopie) te doen.
Meer informatie vind je in deze Informatiebrief en deze Infographic.

Als artsen poliepen vinden, dan kunnen ze besluiten om vaker onderzoek te doen. Dokters proberen bij het kijkonderzoek alle poliepen weg te halen. Als er te veel poliepen zijn en ze niet allemaal kunnen worden weggehaald, wordt soms (een deel van) de dikke darm weg gehaald. Dat gebeurt met een operatie.

Hoe vaak komt het voor?

Ongeveer 1 op de 10.000 mensen heeft MUTYH geassocieerde polyposis.

Wat is de oorzaak van deze ziekte?

De oorzaak van MAP is een afwijking in het MUTYH-gen. Dit gen ligt op chromosoom 1, op de korte (p-) arm, op plek 34.1 (1p34.1).
De afwijking in het MUTYH gen zorgt voor de kenmerken van de aandoening.

Is deze ziekte erfelijk?

Ja, MAP is erfelijk.
Iemand kan deze ziekte krijgen als hij of zij van allebei de ouders het gen met de afwijking erft. Dit heet autosomaal recessieve erfeijkheid.

Kinderwens

Hebben jullie kans op (nog) nog een kind met MAP en willen jullie een kind? Dan heb je verschillende misschien keuzes. Praat er over met je dokter. Als het nodig is kan hij of zij je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Wil je misschien embryoselectie (PGT) laten doen? Dan kun je dat met een gynaecoloog of erfelijkheidsarts bespreken. Deze arts kan je verwijzen naar PGT Nederland. De artsen van PGT Nederland kunnen je vertellen of PGT voor jullie mogelijk is.
Op de website kanker.nl vind je algemene informatie over kanker en een kinderwens.

Meer info voor patiënten
- Stichting Lynch PolyposisInformatie en lotgenotencontact
- MUTYH- geassocieerde Polyposis (MAP)Informatie geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic MAPGemaakt door erfelijkheidsartsen
- MUTYH-geassocieerde polyposis (MAP)Brochure van de Stichting Lynch Polyposis uit 2023
- Huisartsenbrochure Familiaire adenomateuse Polyposis (FAP) (2011). Op pagina 2 t/m 5 ook informatie over MAP.
  Bij deze brochure horen een apart te downloaden brief voor de huisarts brief voor de patiënt
- Erfelijke aanleg voor kanker in de familieHeb jij MAP? Dan hebben sommige van jouw familieleden deze aanleg misschien ook. Kijk wat Lina en haar broers deden toen duidelijk werd dat Lina een erfelijke aanleg voor kanker had
- Kanker en erfelijkheid: hoe vertel ik het mijn familie?Brochure
- Kanker door polyposis (Kanker.nl)
- Filmpje: Erfelijke darmkanker, wees alertInformatie van de MLDS uit 2017
- Genetic and Rare Diseases Information CenterInformatie in het Engels, met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen. Familial adenomatous polyposis 2 is een andere naam voor MAP

Meer info voor artsen
- Verwijscriteria Colorectaal carcinoomRichtlijnen VKGN-STOET
- MUYTH-geassocieerde polyposis (MAP)Richtlijnen VKGN-STOET
- MUTYH- geassocieerde Polyposis (MAP) Informatie geschreven door erfelijkheidsartsen
- Infographic MAPGemaakt door erfelijkheidsartsen
- Huisartsenbrochure Familiaire adenomateuse Polyposis (FAP) (2011). Op pagina 2 t/m 5 ook informatie over MAP.
  Bij deze brochure horen een apart te downloaden brief voor de huisarts brief voor de patiënt
- MUTH-related AFAP (Orphanet)
- OMIM
- GeneReviews

Expertisecentra
- Expertisecentra specifiek voor deze aandoening:
- - Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Erfelijke Kanker
  - Amsterdam UMC
  - Meibergdreef 9
  - 1105 AZ AMSTERDAM
  - +31 (0)20 566 9111
  - ecza@amsterdamumc.nl
  - Orpha.net Expertlink
- - LUMC Expertisecentrum voor Zeldzame Erfelijke Darmtumoren
  - LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
  - Albinusdreef 2
  - 2333 ZA LEIDEN
  - +31 (0)71 526 9111
  - Orpha.net Expertlink
- De expertisecentra hieronder richten zich op de groep van aandoeningen waar de aandoening onder valt, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen:
- - Centrum voor Erfelijke Kanker
  - Het Nederlands Kanker Instituut - Antoni van Leeuwenhoek Ziekenhuis
  - Plesmanlaan 121
  - 1066 CX AMSTERDAM
  - +31 (0)20 512 9111
  - Orpha.net Expertlink
- - UMCG Expertisecentrum voor Familiaire Darmkanker
  - UMCG - Universitair Medisch Centrum Groningen
  - Hanzeplein 1
  - 9713 GZ GRONINGEN
  - +31 (0)50 361 6161
  - Orpha.net Expertlink
- - Radboudumc Expertisecentrum voor Erfelijke Kanker
  - Sectie Klinische Genetica
  - Geert Grooteplein-Zuid 10
  - 6525 GA NIJMEGEN
  - +31 (0)24 361 3946
  - erfelijkheid@radboudumc.nl
  - Orpha.net Expertlink
- - Expertisecentrum Familiaire en Erfelijke Tumoren
  - Erasmus MC - Erasmus Medisch Centrum
  - Dr. Molewaterplein 40
  - 3015 GD ROTTERDAM
  - +31 (0)10 704 0704
  - info@erasmusmc.nl
  - Orpha.net Expertlink

Updatedatum

2 april 2025