Psoriasis
Psoriasis is een aandoening waarbij de huid lange tijd ontstoken is. Het is niet besmettelijk. Gemiddeld is iemand 33 jaar als de kenmerken beginnen. Maar het kan op elke leeftijd beginnen. Psoriasis is geen erfelijke aandoening, maar je kunt er wel een erfelijke aanleg voor hebben. Het is een multifactoriële aandoening.
Er zijn verschillende vormen van psoriasis. De meest voorkomende vorm is plaque psoriasis. Een andere naam voor plaque psoriasis is psoriasis vulgaris. Dan heeft iemand plakken op de huid. Die plakken zijn bij mensen met een lichte huid zalmroze of rood. Bij mensen met een donkere huid zijn ze grijs. Op die plakken zitten zilverkleurige of witte schilfers. Als de schilfers weggehaald worden, kan het gaan bloeden. Vaak zitten de plekken aan de binnenkant van de knieën en ellebogen, op de onderrug boven het stuitje, of op de hoofdhuid. Maar de plekken kunnen overal op het lichaam zitten. Iemand kan psoriasis plekken krijgen op plekken waar er druk op de huid is of schade aan de huid is geweest. Dat heet het Köbner fenomeen. De psoriasis plekken kunnen jeuken of pijn doen.
Andere vormen van psoriasis die minder vaak voorkomen, zijn bijvoorbeeld:
- psoriasis guttata: dan heeft iemand veel rode plekjes op de huid. Die plekjes zitten vooral op de romp, de bovenarmen en bovenbenen. Iemand krijgt ze vaak plotseling en ze gaan na enkele weken of maanden ook weer weg. Bij deze vorm heeft iemand vaak eerst keelontsteking of ontstoken amandelen gehad.
- pustuleuze psoriasis: bij deze vorm heeft iemand rode plekjes met puistjes. Hier zijn ook weer verschillende vormen van.
- erythroderma: dit is een heel ernstige en heel zeldzame vorm van psoriasis met roodheid en schilfers op meer dan driekwart van de huid op het lichaam. Dit kan levensbedreigend zijn.
- psoriasis inversa: bij deze vorm heeft iemand psoriasis in plooien van het lichaam. Dat kan zijn in de oksels, onder de borsten, in de navel, in de liezen, of tussen de billen. Vaak zitten er dan geen schilfers op die plekken.
Psoriasis kan ook zorgen voor afwijkingen aan de nagels. Dan kunnen er geelbruine vlekken op en deukjes in de nagels zitten. De nagels kunnen ook los gaan zitten.
Iemand met psoriasis heeft vaak nog een andere aandoening. Mensen met psoriasis hebben meer kans op bijvoorbeeld: arthritis psoriatica, depressie, diabetes type 2 , hart- en vaatziekten, COPD en astma, chronische nierziekte, kanker van de lever en galwegen en inflammatoire darmziekten zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Geen
-
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
Een arts kan denken aan psoriasis als iemand kenmerken heeft die hierboven staan. Een arts kijkt naar de huid over het hele lichaam en naar de nagels. En vraagt naar de klachten die iemand heeft. Ook wordt er gevraagd hoe en wanneer iemand klachten kreeg. En vraagt de arts of er meer mensen in de familie zijn met psoriasis.
Als het niet zeker is dat iemand psoriasis heeft, wordt er soms een stukje van de huid (huidbiopt) onderzocht.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Psoriasis kan niet genezen.
Er zijn wel verschillende behandelingen om de klachten minder te maken. Bijvoorbeeld bepaalde medicijnen (pillen, prikken en/of zalf), lichttherapie met ultraviolet licht en leefstijladviezen zoals: stoppen met roken, minder alcohol gebruiken, afvallen, beter leren slapen en meer lichaamsbeweging. Het kan ook helpen om de huid soepel te houden met een huidverzorgende crème.
Kijk voor meer informatie op de website van Psoriasispatiënten Nederland. -
Hoe vaak komt het voor?
Over de hele wereld hebben meer dan 60 miljoen volwassenen en kinderen psoriasis.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
We weten nog niet precies wat de oorzaak is. Wel weten we uit onderzoek dat het afweersysteem een belangrijke rol speelt.
Psoriasis een multifactoriële ziekte. Er zijn meerdere veranderingen in genen en verschillende omgevingsfactoren die samen de ziekte veroorzaken. De veranderingen in genen hebben vooral invloed op hoe het afweersysteem bij iemand werkt.
Voorbeelden van omgevingsfactoren die een rol kunnen spelen zijn: stress, een infectie, het drinken van alcohol, roken, overgewicht, het gebruik van bepaalde medicijnen en soms blootstelling aan zonlicht. -
Is deze ziekte erfelijk?
Nee, psoriasis is een multifactoriële ziekte. Bij een multifactoriële ziekte, kan niet goed bepaald worden hoe groot de kans is dat andere familieleden de ziekte ook krijgen.
Psoriasis komt wel vaak bij verschillende mensen in een familie voor.
Iemand met psoriasis kan veranderingen in genen geërfd hebben. Die persoon heeft dan de aanleg voor psoriasis. Maar niet iedereen met de aanleg krijgt de aandoening. -
Kinderwens
Heb jij en/of heeft je partner psoriasis en willen jullie een kind? Bespreek dit dan voordat je zwanger wordt met een arts. Sommige medicijnen die je voor psoriasis kunt gebruiken, kunnen schadelijk zijn voor je ongeboren kind.
Heb je psoriasis samen met een andere aandoening? Je arts kan je dan vertellen of die combinatie gevolgen kan hebben voor een zwangerschap. -
Meer info voor patiënten
- Psoriasispatïenten Nederland Informatie en lotgenotencontact
- Psoriasis (Thuisarts.nl)
- Wat is psoriasis? (Huidhuis)Informatie geschreven door dermatologen
- PsoriasisInformatie van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV)
- Ikhebdat.nl Informatie speciaal voor kinderen
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels over psoriasis met artritis
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels over pustuleuze psoriasis
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels, met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen.
- Media for patientsFilmpjes, podcasts en webinars in het Engels over psoriasis van de National Psoriasis Foundation
-
Meer info voor artsen
- Richtlijn psoriasis (samenvatting) Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie (NVDV)
- Gegeneraliseerde pustuleuze psoriasis (Orphanet)
- Psoriasis-gerelateerde juveniele idiopathische artritis (Orphanet)
- Pustulosis palmaris et plantaris (Orphanet)
- OMIMFenotypen serie
- Association of PSORS1C3, CARD14 and TLR4 genotypes and haplotypes with psoriasis susceptibilityLinh NTT, Giang NH, Lien NTK [et al.] Genet Mol Biol. 2022 Nov 7;45(4):e20220099
- PsoriasisGriffiths CEM, Armstrong AW, Gudjonsson JE, Barker JNWN. Lancet. 2021 Apr 3;397(10281):1301-1315
- Clinical and genetic differences between pustular psoriasis subtypesTwelves S, Mostafa A, Dand N, [et al.] J Allergy Clin Immunol. 2019 Mar;143(3):1021-1026.
-
Expertisecentra
Expertisecentrum voor gegeneraliseerde pustuleuze psoriasis en pustulosis palmaris et plantaris:
Expertisecentrum voor psoriasis-gerelateerde juveniele idiopathische artritis:
De expertisecentra hieronder richten zich op de groep van aandoeningen waar psoriasis-gerelateerde juveniele idiopathische artritis onder valt, of op kenmerken die bij de aandoening kunnen horen:- UMCG Expertisecentrum voor Systeemziekten en Reumatologische Aandoeningen op de Kinderleeftijd
- Expertisecentrum voor Kinderen met Auto-immuunziekten (ErasmusMC)
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Zeldzame Reumatologische Aandoeningen bij Kinderen
- Radboudumc Expertisecentrum voor Immuundeficiëntie en Autoinflammatie
- Expertisecentrum voor Multidisciplinair Management van Autoimmuun Ziekten (LUMC)
- ILD Expertisecentrum (St. Antonius Ziekenhuis)
- Academisch Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten (ErasmusMC)
- Amsterdam UMC Expertisecentrum voor Interstitiële Longziekten
-
Updatedatum
16 januari 2023