Klassieke galactosemie
Iemand met klassieke galactosemie kan niet tegen bepaalde suikers in het eten. Klassieke galactosemie is een erfelijke stofwisselingsziekte. De oorzaak is een afwijking in een gen.
Welke klachten iemand heeft, is verschillend van persoon tot persoon. Dat hangt ook af vanaf wanneer bij iemand de behandeling is begonnen.
Als baby’s met klassieke galactosemie geen behandeling krijgen, kunnen ze binnen een paar dagen na de geboorte klachten krijgen.
Het gaat dan om klachten zoals:
- vaak problemen met drinken
- meestal weinig energie
- de huid kan een gele kleur hebben
- de ooglenzen kunnen dof zijn (staar)
- niet genoeg groeien in gewicht
- problemen met de lever
- bloedvergiftiging
Als de baby’s op tijd behandeld worden, kunnen deze klachten (bijna) helemaal verdwijnen.
Kinderen met klassieke galactosemie kunnen ook andere klachten krijgen. Het kan dan gaan om problemen met leren (verstandelijke beperking). Sommige kinderen hebben moeite met praten en met het begrijpen van taal. Bij meisjes begint de puberteit soms niet. Vrouwen kunnen problemen hebben bij het krijgen van kinderen.
Mensen met klassieke galactosemie mogen geen dingen eten of drinken waar veel van de soort suiker galactose in zit. Want deze soort suiker kunnen ze niet goed veranderen in een andere soort suiker: glucose. Om goed te kunnen werken heeft het lichaam glucose nodig.
Galactose zit in lactose. Een ander woord voor lactose is melksuiker. Mensen met deze ziekte mogen geen eten of drinken met lactose. Lactose zit bijvoorbeeld in melk en vla.
Maar ze mogen wel eten of drinken waarin een beetje galactose zit. Daarom hebben mensen met klassieke galactosemie een speciaal dieet.
Behalve klassieke galactosemie zijn er nog andere vormen van galactosemie. Eén daarvan is galactokinase deficiëntie.
Heb je een vraag? erfolijnerfocentrum.nl (subject: Vraag, body: Mail%20ons%20uw%20vraag%3B%20binnen%205%20werkdagen%20ontvangt%20u%20een%20antwoord.%20%0A%0AMijn%20vraag%20is%3A%20%0A) (Mail) ons.
-
Andere namen voor deze ziekte
Galactose-1-fosfaat uridylyltransferase deficiëntie
GALT deficiëntie
Galactosemia
Classic galactosemia -
Hoe wordt deze ziekte vastgesteld?
In Nederland krijgen de meeste baby’s de hielprik. Met de hielprik wordt ook gekeken of de baby galactosemie heeft. Als de ziekte vroeg wordt vastgesteld, dan kunnen dokters zo snel mogelijk beginnen met de behandeling.
Artsen kunnen denken aan klassieke galactosemie als iemand de kenmerken heeft zoals die hier boven staan. Artsen kunnen de aandoening vaststellen door onderzoek van het bloed en de plas (urine) en met DNA-onderzoek.
-
Is er behandeling voor deze ziekte?
Klassieke galactosemie gaat niet over. Mensen met galactosemie hebben hun hele leven een speciaal dieet. In dat dieet zit weinig galactose en geen lactose. Een kinderarts, internist en diëtist uit een academisch ziekenhuis begeleiden mensen met klassieke galactosemie.
Als er problemen zijn met leren, dan kunnen kinderen extra hulp op school krijgen. Bij moeite met praten kan een logopedist helpen. Als meisjes niet in de puberteit komen, kunnen ze een behandeling met hormonen krijgen.Bij vrouwen die problemen hebben met kinderen krijgen, kan een gynaecoloog bepalen of er een behandeling mogelijk is.
-
Hoe vaak komt het voor?
In Nederland worden per jaar ongeveer 6 baby's met galactosemie geboren.
-
Wat is de oorzaak van deze ziekte?
De oorzaak van klassieke galactosemie is een afwijking in het GALT-gen. Dit gen ligt op chromosoom 9, op de korte (p) arm op plek 13.3 (9p13.3).
Door de afwijking in dit gen kun je klachten van de aandoening krijgen. -
Is deze ziekte erfelijk?
Ja, galactosemie is erfelijk. Je kunt de aandoening krijgen als je van beide ouders het gen met de afwijking erft. Dat heet autosomaal recessieve overerving.
-
Kinderwens
Heb je kans op (nog) een kind met galactosemie en wil je een kind? Dan heb je verschillende keuzes. Je kunt het bespreken met je arts. Als het nodig is, dan kan je arts je verwijzen naar een erfelijkheidsarts. Het gesprek over de verschillende keuzes kun je voorbereiden.
Soms is embryoselectie (PGT) mogelijk voor galactosemie. Of het in jullie geval kan, kun je met je arts bespreken.
Voor vrouwen met klassieke galactosemie die problemen hebben met kinderen krijgen, kan een gynaecoloog bepalen of er een behandeling mogelijk is.
-
Meer info voor patiënten
- Galactosemie Vereniging NederlandVoor informatie en lotgenotencontact
- Klassieke galactosemieInformatie van de VKS (Volwassenen, Kinderen en Stofwisselingsziekten)
- Galactosemie (GAL)Informatie voor ouders in het kader van de neonatale hielprikscreening (RIVM)
- Zorgpad klassieke galactosemieInformatie voor patiënten
- Leven met galactosemie: het verhaal van Thijmen Zijn moeder Ilona vertelt
- Filmpje over OliverHij heeft galactosemie. Engels gesproken
- MedlinePlus GeneticsInformatie in het Engels over verschillende typen galactosemie
- Genetic and Rare Diseases Information Center (GARD)Informatie in het Engels, met een overzicht van hoe vaak bepaalde kenmerken voorkomen
-
Meer info voor artsen
- Spiekboekje Hielprikscreening (RIVM, januari 2024)Beknopte informatie voor professionals
- Zorgpad klassieke galactosemieInformatie voor behandelaars
- Orphanet
- INVEST Website van de Internisten voor Volwassenen met een Erfelijke Stofwisselingziekte (INVEST) met achtergrondinformatie, expertisecentra en noodprotocollen
- GeneReviewsInformatie over de verschillende typen galactosemie
- GalactosemiaInformatie van het ERKNet (European Rare Kidney Disease Reference Network)
-
Expertisecentra
-
- Maastricht UMC+ Expertisecentrum voor Stoornissen in het Galactose Metabolisme
- Maastricht UMC+
- P. Debyelaan 25
- 6229 HX MAASTRICHT
- +31 (0)43 387 6543
- Orpha.net Expertlink
-
- AECO - Amsterdam UMC Expertisecentrum Ontwikkelingsstoornissen
- Kinderpolikliniek Klinische Genetica
- Meibergdreef 9
- 1105 AZ AMSTERDAM
- +31 (0)20 566 8000
- Orpha.net Expertlink
-
- ENCORE - Expertisecentrum Erfelijke Neuro-Cognitieve Ontwikkelingsstoornissen Rotterdam, Erasmus MC
- Afdeling Algemene Kindergeneeskunde
- Dr. Molewaterplein 40
- 3015 GD ROTTERDAM
- +31 (0)10 703 6146
- secretariaatalkg@erasmusmc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- Radboudumc Expertisecentrum voor Aangeboren Ontwikkelingsstoornissen
- Sectie Klinische Genetica
- Geert Grooteplein-Zuid 10
- 6525 GA NIJMEGEN
- +31 (0)24 361 3946
- erfelijkheid@radboudumc.nl
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- LUMC - Leids Universitair Medisch Centrum
- Albinusdreef 2
- 2333 ZA LEIDEN
- +31 (0)71 526 9111
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Juliana Kinderziekenhuis
- Els Borst-Eilersplein 275
- 2545 AA DEN HAAG
- +31 (0)70 210 0000
- Orpha.net Expertlink
-
- LUMC-Juliana Kinderziekenhuis-Reinier de Graaf Gasthuis Expertisecentrum voor Zeldzame Aangeboren Afwijkingen en Verstandelijke Beperking
- Reinier de Graaf Gasthuis
- Reinier de Graafweg 5
- 2625 AD DELFT
- +31 (0)15 260 3060
- Orpha.net Expertlink
-
-
Updatedatum
4 april 2023